Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30OWSPÓLNOTAPYTAŃ.ANTOLOGIA
namiętniedowszystkiego,copodręcznikiszkolneicałeotoczeniemoje
wynosiłoponadpowszedniość.
Ojciecmójbyłgenerałemarmiiaustriackiejijakotaki,biłsięflzPapą
Radeckim”,któregouwielbiał,podCustozzą2.Ilużtonasłuchałamsię
zawszeanegdotnatlewojennym!Dobrytatkotakbyłdumnyzeswoich
przejśćwojennychiztakimzadowoleniemopowiadałokampaniach,
któreodbył,żemimowolilitowałamsięnadludźmi,niemogącymipo-
siadaćwspomnieńpodobnych.Cóżtozaponiżeniedlarodzajużeńskie-
go,wykluczonegoodudziałuwczynach,któretworząnajwspanialszą
częśćludzkiegopoczuciahonoruiobowiązku!...Jeżeliteżdobiegłodo
moichuszucośkolwiekodążeniachkobietdorównouprawnienia(choć
wczasachmejmłodościniemówionowcaleotym,lubgdymówiono,
towsposóbprzedrwiwającyalbopotępiający),tojawszelkiepożądania
emancypacyjnewyobrażałamsobiewjednymtylkokierunku:flDajcieko-
bietomprawopodążaniawrynsztunkunawojnę!”Ach!jakżetopięknie
czytaćwhistoriipowszechnejoSemiramidzie,czyKatarzynieII,żeflona
ztymalboowympaństwemsąsiednimprowadziławojnęi–żezdobyła
tęlubowąziemię…”.
Przedewszystkimtahistoriapowszechna,jaksięjąmłodzieżywkła-
dawgłowę,czyżtoniejestgłówneźródłorozbudzeniapodziwudla
czynówwojennych?Umysłowidziecięcemuwtłaczasięjużwtedy,że
wódzbitnychzastępówbezustannienaznaczabitwy,żetebitwysąnie-
jakorydwanem,zaktórymtoczysięprzezwiekicałahistorialudów,
żeonesąspełnieniemniedającychsięominąćprawnatury,żesąfalą
powrotnątaknieodzowną,jakburzemorskielubtrzęsieniaziemi,żena
koniec,chociażtowarzyszyimpłaczijęk,toprzecieżłzyustąpićmuszą
przedkorzyściami,jakieprzeważająwpełni.Ogółwynagradzanyjest
ważnościąosiągniętychrezultatów,człowiekpojedynczymanagrodę
wblaskusławy,jakąmożeosiągnąć,alboprzynajmniejwprzeczuciu,że
spełniłjednąznajwznioślejszychpowinnościswoich.Czyliżjestwogóle
2
BitwapodCustoząodbyłasięwlipcu1848r.wtrakciewojnyaustriacko-
-piemonckiej(1848–1849).Bitwatazakończyłasięzwycięstwemarmiiaustriackiej
dowodzonejprzezfeldmarszałkaJosephaRadetzky’ego.
