Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38OWSPÓLNOTAPYTAŃ.ANTOLOGIA
do1914r.odbywałysięniemalcorocznie).Uważasię,żeBerthavon
Suttnerprzyczyniłasiędodecyzjioustanowieniupokojowejnagrody
przezAlfredaNobla,zktórymkorespondowaładojegośmierciw1896
r.Samazostałanagrodąwyróżnionaw1905r.,jakopierwszakobieta.
ZaswegosojusznikawgronieeuropejskichpacyfistówuważałateżJana
Blocha,autoraksiążkiPrzyszławojna,opublikowanejw1893r.wWar-
szawie,ifundatoraMuzeumPacyfizmuwLucernie.
Protestującprzeciwwojnieiobnażającjejmechanizmyjakopisarka
ipublicystka,BerthavonSuttnerrealizowałazałożeniapozytywistów.
NajejpoglądywpłynęłypraceHenry’egoThomasaBuckle’a,Herberta
SpenceraiKarolaDarwina.Byłazwolenniczkąewolucjiipokojowego
rozstrzyganiasporów.WepocerozkwitającychwEuropienacjonali-
zmówiszalejącegotakżewAustriiantysemityzmuwalczyłazupiorami
narodowejksenofobiiwimięideicywilizacji,przestrzegającprzedprzy-
szłąwojną,któramożeokazaćsiębardziejkrwawaniżte,któredotąd
przeżywałaludzkość.Samaniedoczekałaświatowychwojen,którespeł-
niłynajgorszekoszmarypacyfistówdrugiejpołowyXIXw.nietylko
belleépoque,aletakżeczasuwielukonfliktówmilitarnych.
PowieśćBerthyvonSuttnerstałasięjednymzeuropejskichbestsel-
lerówkońcaXIXw.Autorprzedmowydopierwszegopolskiegowydania
informował,żeutwórzostałwydanywNiemczechwciągu7lat14
razyiżeprzetłumaczonogonawielejęzykóweuropejskich.Osukcesie
tymzadecydowały,jaksądzę,ówczesnelękiprzedkonsekwencjamimię-
dzynarodowejpolitykiiskutkamispołecznymiodczuwanegopowszech-
niekryzysukultury.Byłtoteżsukcesideipacyfizmu.Niektórzykrytycy
zarzucaliautorcetendencyjność,mówiąc,żejejpowieśćtopublicystyka,
nieliteratura.WistociePreczzorężem!jestpowieściątendencyjną,gdzie
fabułazostałapodporządkowanawyrazistejtezie.Tezęokreślapierw-
szyzzamieszczonychtufragmentów,wktórymbohaterkarekonstru-
ujeideałwojennegobohaterstwajakowzorzecedukacyjny,szczególnie
absurdalnywwychowaniukobiet.Autorkaprzekraczajednakpoetykę
tendencyjnościwtychmiejscachgdzie,jakwdrugimzzamieszczonych
tufragmentów,tworzyprzejmującenaturalistyczneobrazyflkrwawego