Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8OWSPÓLNOTAPYTAŃ.ANTOLOGIA
pojmowanymcentrumkulturowym,utożsamianymzwielkomiejskim
doświadczeniemEuropyZachodniej,aprowincjącorazbardziejwów-
czasotwartąnato,coniosłazesobąlokalnośćorazzróżnicowaniena-
rodowościoweijęzykowe.
Wantologiiznalazłysiętekstypoświęconediagnozowaniudoświad-
czenianowoczesnościwdrugiejpołowieXIXw.wEuropieŚrodkowo-
-Wschodniej.Wtomieumieszczonoprzekładyzjęzyków:węgierskiego,
czeskiego,chorwackiego,litewskiego,hebrajskiego,jidysz,ukraińskie-
go,niemieckiego,atakżemałoznanelubzapoznanetekstyautorówpol-
skich.Napierwszyrzutokatakdużaróżnorodnośćmożesprawiaćwra-
żenienieuporządkowania;jednakzamysłemredaktorówantologiibyło
oddanie,takżezapomocąstrukturytomu,wielotorowościdoświadcze-
niaEuropyŚrodkowejiWschodniej.Wybranedoantologiitekstystano-
wiązbiórwyjątkowy.Zkilkupowodów.Przedewszystkim,zostanąza-
prezentowanepolskiemuczytelnikowiporazpierwszy.Nietłumaczono
dotychczasnajęzykpolskiprozyGyuliKrúdyegoczyJankaPoliciaKamo-
va.Przekładytwórczościautorówdwujęzycznych,jakEleonoraKalkow-
ska,przypominają,żeposiadaniefldarujęzyków”tojedenzwyróżni-
kówwarsztatuartystyśrodkowoeuropejskiego.Wartozwrócićuwagę
natekstywjęzykujidysz:należyczytaćjewkontekściewzrastającego
zainteresowaniatematykążydowskąwEuropieŚrodkowo-Wschodniej,
orazprzekładyzjęzykachorwackiego,taklicznewstosunkudoobjęto-
ścicałegotomu:ichobecnośćtłumaczyćnależywciążzbytmałym,lecz
wdrugiejpołowieXIXw.niezwykleżywymzainteresowaniemtwórców
polskichtamtejsząkulturą.WtomieWspólnotapytańznalazłysiętak-
żefragmentyutworównapisanychwjęzykupolskimznanychjedynie
wepoce,wktórejpowstały,awarteprzywołania,należądonichna
przykładtekstyukazująceprzemianyświadomościkobiecej,reprezen-
towanemiędzyinnymiprzezdziełaMariiKrzymuskiej-Iwanowskiejczy
KonstancjiMorawskiej.Potrzeciewreszcieinajważniejsze:antologia
udowadnia,żemodernizmwEuropieŚrodkowo-Wschodniejniejest
jedynieteoretycznymkonstruktemstworzonymnapotrzebywspółcze-
snejhistoriiliteraturyorazkultury,leczrzeczywiścieistniejącąformacją,