Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Regioniregionalizmwstosunkachmiędzynarodowych
wianiawspółpracyregionalnejitworzeniaugrupowańregionalnych,jestróżnie
iszerokointerpretowany.Wnauceostosunkachmiędzynarodowychrozważa-
niadotycząceregionunieprzynosząjednoznacznejiogólnieprzyjętejdefinicji.
Słowo„region”pochodziodłacińskiegosłowaregio,copoczątkowoozna-
czało„kierunek”,apóźniej„obszar”.Pojęcieregionubywaużywanewdwóch
znaczeniach–jakoobszarbędącyczęściąświatalubjakoobszarbędącyczęścią
państwa8,możnazatemrozróżnićregionystanowiąceczęściskładowepodziału
terytorialnegopaństwa(regionywewnątrzpaństwowe),regionymiędzynaro-
dowe(ponadpaństwowe)orazsubregionyjakostrukturapośredniapomiędzy
regionemwewnątrzpaństwowymaponadpaństwowym.Regionysąprzedmio-
tembadańizainteresowaniawieludyscyplinnaukowych–odgeografii,przez
ekonomię,historię,socjologię,ponaukęostosunkachmiędzynarodowych.We
wszystkichtychdziedzinachjakoczynnikpodstawowytworzeniasięregionu
wymienianajestbliskośćgeograficzna,warunkującaiułatwiającakształtowanie
sięrozmaitychwięzi,wielubadaczyuznajezatemjązaelementkonstytutywny,
aleniejedyny.Wśródznawcówstosunkówmiędzynarodowychpoglądyna
tematdefinicjiregionusązróżnicowane.Wkoncepcjiregionówjakosystemów
podporządkowanychLouisaJ.CantoriegoiStevenaL.Spieglasąto„obszary
światazawierającegeograficznienajbliższepaństwatworzącewpolitycezagra-
nicznejwzajemniepowiązanezesobąjednostki”9.ZkoleiPeterJ.Katzen-
steinpiszeoregionachporowatych,któreodzwierciedlająsiłęicelepaństw,
aswójcharakterzawdzięczajądwómzestawomczynników:połączeniuglobal-
nychimiędzynarodowychprocesóworazróżnorodnościrelacji,którełącząje
zpolitycznymipodmiotamidziałającyminazewnątrziwewnątrzregionów10.
EdwardHaliżakformułujetrzykryteriawyodrębnianiaregionów:
–geograficzne(geopolityczne)–będącepunktemwyjściadodalszychrozwa-
żań;
–systemowe–badającepoziomrelacjipomiędzypaństwami,którewobecśro-
dowiskatworząregionalnypodsystem;
–interesuregionalnego–kiedytowprocesiepogłębianiaregionunastępuje
stopniowaredefinicjainteresównarodowychwewspólnyinteresregionalny.
Zakresprzejawianiasiętegointeresuwyznaczastopieńzaawansowaniaidoj-
rzałościwspólnotregionalnych11.
8R.Szul:Regionalizm.RefleksjenatematewolucjiideiipraktykiregionalizmuwEuro-
pie.W:Regioniregionalizmwsocjologiiipolitologii.Red.A.Pawłowska,Z.Rykiel.Rze-
szów2012,s.31.
9L.J.Cantori,S.L.Spiegel:TheInternationalPoliticsofRegions:AComparativeAp-
proach.NewYork1970,s.1.
10P.J.Katzenstein:Aworldofregions.AsiaandEuropeintheAmericanImperium.New
York2005,s.2.
11E.Haliżak:Regionalizmwstosunkachmiędzynarodowych.W:Stosunkimiędzynaro-
dowe.Geneza,struktura,dynamika.Red.E.Haliżak,R.Kuźniar.Warszawa2006,s.285.
25
