Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Chemiasupramolekularna0Cotojest?
Chemiasupramolekularna[1-9]jestnowądziedzinąwiedzyusytuowanąpomięzy
chemią,biochemią,fizykąitechnologiąmateriałową(ang.materialscience).Liczysobie
około60lat,ajejtwórcyPedersen,CramiLehnotrzymaliw1987rokuNagrodęNobla
wdziedziniechemii*zapracenatematrozpoznawaniamolekularnego(ang.molecular
recognition).Wartorównieżwspomniećocząsteczkachbędącychmaszynamimoleku-
larnymi,którezjednejstronywwiększościwypadkówukładamisupramolekularnymi,
zdrugiejzaśbadanianadnimiSauvage’a,StoddartaiFeringizostałyuhonorowane
NagrodąNoblazchemiiw2016roku.Maszynymolekularnezostanąprzedstawione
wpodrozdziale8.2wrazzobiekcjamizwiązanymizuzasadnieniemprzyznaniatej
nagrody.
ZgodniezpierwsządefinicjązaproponowanąprzezLehna[2],chemiasupramole-
kularnatochemiazajmującasięwięcejniżjednącząsteczką.NazwaDsupermolekuła”
pojawiłasiędużowcześniej-jużwlatachdwudziestych[10],leczdopieroniedawno
okazałasięprzydatnadoopisuobiektów,którebadachemiasupramolekularna.Defi-
nicjaLehnaniejestścisła.Naprzykład,zgodniezdefinicjąmonokryształyiroztwór
chlorkusoduwwodziegigantycznymisupermolekułami.Tasytuacjamogłabyprowa-
dzićdotwierdzenia,żechemiasupramolekularnawogólenieistnieje,ponieważzawiera
wsobiecałąchemięijeszczenadodatekmnóstwofizyki.
DrugadefinicjachemiisupramolekularnejpodanaprzezLehnajestopartana
oddziaływaniachniewiążących,którewtejdziedziniegrająrolęanalogicznądoroli
wiązańkowalencyjnychwklasycznejchemiiorganicznej.Oddziaływanianiewiążące,
wymuszająceasocjacjęcząsteczek,charakteryzująsiędużomniejsząenergiąniżenergia
typowadlachemicznegowiązaniakowalencyjnego200-400kJ/mol.
*Interesującejest,żePedersenjestjednymznielicznych(jeżeliniejedynym)laureatemNagrody
Noblawdziedzinienauki,któryniematytułudoktora.