Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iy(gr.ypsilon,nazywaneteżygreckim,tj.ygrek).Ponadtodlaoddaniagreckich
głosekprzydechowychwwyrazachzapożyczonychużywałdwuznaków:ch(tj.kh,
gr.x),ph(gr.
ϕ
)ith(gr.
ϑ
).Wprzeciwieństwiedoalfabetugreckiegoniebyłotu
specjalnychliternaoznaczeniesamogłosekdługichikrótkich.
Słowianie,wktórychjęzykubyłowięcejisamogłosek,ispółgłosek,mielipo-
ważnetrudnościwoddaniuichzapomocątakniewielkiejliczbyliter.Ztymi
trudnościamiwalczyliprzezsetkilatpisarzesłoweńscyichorwaccy,czescy,polscy
iłużyccy.
Początkowostosowanotzw.pisownięniezłożoną.Najstarszymznanymnam
słowiańskimtekstempisanymłacinką(takwskrócienazywamyalfabetłaciński)
sątrzykartyzawierającemodlitwy,tzw.Zabytki(lubFragmenty)fryzyjskie,znale-
zionewBawariiwklasztorzeweFreising,stądnazwa.Powstałyonenajpraw-
dopodobniejwkońcuVIIw.wzwiązkuzakcjąmisyjnąarchidiecezjisalzburskiej
wśródsłowiańskichmieszkańcówKaryntiiiPanonii.Znanynamodpispochodzi
zkońcaXw.Przytoczonyponiżejfragment,widocznytakżenarys.2,doskonale
ukazujetrudnościówczesnychpisarzy.Trudnościwspółczesnychbadaczywod-
czytaniutegotekstuilustrująnatomiastdwiecytowanetuinterpretacje.Autorami
pierwszej,z1937r.,byliSłoweńcyFranRamovń(1890–1952)iMilkoKos
(1892–1972),drugiej,z1943r.,slawistarosyjskiegopochodzeniaAleksandrIsa-
czenko(1910–1978).Wprowadziłonwswejtranskrypcjikilkaumownychznaków:
eN–ę,oN–o
˛,öN–jo
˛,adlakontynuantówprsł.∗tji∗djznaki:ψ(∗tj)i
(∗dj).
ψ
FragmentfryzyjskiII–Adhortatioadpoenitentiam(Zachętadożaluzagrzechy)
wpisownioryginalnejwedługnajnowszegokrytycznegowydaniapodredakcją
JankaKosa(1993):
InterpretacjaRamovńa
iKosa:
InterpretacjaIsaczenki:
Eccębi∂etdna
∫
neze
gre
∫
iltevuekigemube
∫
iti
∫
taro
∫
tineprigem
liókinikolige
∫
epet
5
∫
alineimugini
∫
lzna
telezeimokinuúvuę
kigemube
∫
itibone
∫
ezavuiztiubuine
priiazninuuvignan
10Od
∫
zlauuibo
∫
igęPotom
nanarodzlovuezki
∫
traztiIpetzaliboi
doneimokiIbzzre
duzemirt.Ipagibra
15triiapomenemze
daizinouuebo
∫
ina
15re
∫
emzebotomuOz
15
∫
tanemzichmirzcih
15delE
∫
e
∫
untdela
∫
oto
Et,ebide
gre
eńiltevve
A
ednańnes
A
ekijemube
A
a
-
e
A
'iti,starostineprijem
z
l,o
˛t,inikolijez
'epe-
5c
'alineimynislzna
te
kijemube
eleseimo
A
˛t,i,nuvve
ez
A
'iti.Pońe-
e-
A
'ezavistjo
z
˛byne-
prijaznino
˛vignan
10odslaviboz
nanarodc
'love
'ję,potom
ec
A
'ki
strastiipec
'alipoido
˛
15trija,pome
inemot,iip(o)s(em)rę-
dus(
a
)mrt.Ipaki,bra-
ene
A
emsę,
A
15daisinoveboz
15rece
15stane
15de
el,ez
A
emsę;potomuo-
A
emsihmrzkih
A
'eso
˛tde
A
elasoto-
'jina-
Eψebide
'd․nań…nes․-
gre
'ńil․,te
'v․ve
'k․iemube
'
z
'iti,starostinepriem-
löNψi,nikoliez
'epe-
5c
'alineimoNψi,nisl…z…na
te
'leseimoNψi,n․v․ve
'-
k․iemube
'z
'iti.Pone-
z
'ezavist…öNb․ine-
prie
'z…ninoNv․ig․nan․
10ot․slav․iboz
'ieN,potom…
na(na)rod․c
'love
'c
'…sk․i
strastiipec
'alipoidoN
inemoψii(posem…reN-
du)s․mr…t….Ipak․i,bra-
15trie
',pome
'nem․seN,
15dai(m․i)s․inoveboz
15rec
'em․seN.Potomuo-
'iina-
15stane
'm․six․mr…z…k․iix․
15de
'l․,e
'z
'esoNt․de
'lasoto-
I.PISMO
21
