Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Cotojestfilozofia?
sztucznyproblemUczyfilozofiajestnauką?”(boprzecieżnaukiprzyrod-
niczestałysięodniejniezależne,anapewnonaukamisą)idałopretekst
dolekceważącychwypowiedzinaukowcówofilozofii.Jakkolwiekzpew-
nościąfilozofianiejestnaukąprzyrodniczą,tojednakjużrefleksjanadtym,
coczyninaukęnauką,jakiesąźródła,warunkiigranicerzetelnego
poznania,awięcrefleksjanależącadoteoriiwiedzyiteoriinauki,bez
resztyjestzadaniemfilozofii.
Jakkolwiekocenimyteniesnaskiinieporozumienia,faktemjest,że
słowoUfilozofia”przestałoznaczyćjużtosamocoUnauka”,tymbardziejże
słowoUnauka”odnosisięgłówniedonaukprzyrodniczych.Mimotojednak
pojęcieotym,cotojestnaukaicojestnauką,kształtujesięnieodmiennie
nagrunciefilozofii.Jeśliwięcnawetfilozofianiejestnaukąwewspół-
czesnymsensietegosłowa,towkażdymrazieniejestczymśodnauki
poznawczoniżejstojącym.Niemożnateżbynajmniejpowiedzieć,szu-
kającjakiegośzbędnegotuwgruncierzeczykompromisu,żefilozofiajest
jednąznaukhumanistycznych.Popierwsze,zagadnieniazwiązanezczło-
wiekiemstanowiątylkoczęśćproblematykifilozoficznej,apodrugie,
terminUfilozofia”zostałzaprojektowanywtakisposób(iniemożnapo-
prawniegoużywać,nierespektująctegowarunku),abyrefleksjateore-
tyczna,którapodtermintenpodpada,miałarangęwiedzyfundamental-
nej,awięcnadrzędnąwstosunkudokażdejdyscyplinyszczegółowej.
Inaczejmówiąc,niedasiępostawićfilozofiiobokinnych,rzekomorów-
norzędnychdyscyplin–jeślisiętoczyni,faktyczniewcaleniemasięna
myślifilozofii.
Otokilkaspośródelementarnychprzekonańskładającychsięnatrady-
cyjnerozumienieznaczeniafilozofiiprzezsamychfilozofów(lub,inaczej
mówiąc,naetosfilozofii).Niesąoneoczywiściebezdyskusyjneiniekażdy
filozofzgodzisięznimi.(PozwalamtusobienaautocytatyzeSłownika
filozofii,wydanegopodmojąredakcjąw2004r.)
Filozofiajestsamymmyśleniem.NazwaUfilozofia”,znaczącaetymolo-
gicznieUumiłowaniemądrości”lubpoprostuUdążeniedowiedzy”,akcen-
tujeto,żejejwartośćpolegaprzedewszystkimnażywymmyśleniu,
dochodzeniudoprawdy,wiedzyiwreszciemądrości,anienaformuło-
waniugotowychdoktryn,którychktośinnymógłbysiępoprostunauczyć.
Rzeczywiście,najkrótszewyjaśnienie,czymjestfilozofia,brzmi:filozofia
todoskonałemyślenie,wypełnieniezadaniarozumu,któryjestprzecież
zdolnościąmyślenia.
Filozofowaniejestnajwyższązludzkichczynnościiniesłużyniczemupoza
20
samympoznawaniemprawdy,czyliniczemupozamądrością.Skorotorozum
