Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nieusuwalnymelementemcharakteryzującym
uczestnikówgryrynkowej,ależyczeniowowierzył,żenie
jesttoelementdominujący.Przekonywał,całkowicie
niesłusznie,żenadmiernazazdrośćbędzieredukowana
właśnieprzezwstyd.Przekonanietomiałoswoje
uzasadnieniewodniesieniudoagrarnegocharakteru
ówczesnejSmithowiSzkocji.Społeczeństwachłopskie,
inaczejniżprzemysłowe,sankcjonują,limitują
ihierarchizująprawadowłasnościswoichczłonków.
Wspołeczeństwachtradycyjniechłopskichzazdrośćjest
kojarzonazrzucaniemuroku.Takżeetymologicznie
zazdrośćbyłasynonimemzłośliwości(ang.
malice
)izłej
woli(ang.
illwill
).WtymkontekścieSmithzakładał,
żezazdrośćpowinnabyćczymśwstydliwym.
JeszczewcześniejFrancisBaconwpracy
Ozazdrości
,napisanejw1625roku7,wskazywał
naprzejścieodwstydliwejzazdrości(
shameful-
envy
)społeczeństwachłopskiegodorywalizacyjnej
zazdrości(
competitive-envy
)społeczeństwrynkowych.
Bacontakżetraktowałzazdrośćpołączonązezłośliwą
pożądliwościąjakoniekorzystnystanemocjonalny,
podobnywswejgwałtownościinamiętnościdouczucia
miłości.Wskazanienatypyzazdrościiichpodłoże
socjoekonomicznewyłaniałojednakprzekonanie
osłabnięciuskutecznościbuforującegozazdrośćwstydu,
cooznacza,żezazdrośćtegorodzajumiałazastępować
miejscesympatii.
Współcześniezazdrośćstanowi„emocjonalnąformę
pożądaniadóbr,októrychsądzisię,iżsąwposiadaniu
innych”8,iniebywaonatraktowanajakowstydliwa,
chybażejestpostrzeganajakoprzesadna.Znaczenie
wstydujakobuforującegozazdrośćniewydajesięwięc
wspołeczeństwierynkowymznaczące.Mamyraczej
doczynieniazinnąjegofunkcją.
Wswojej
Rozprawieopochodzeniuipodstawach
nierównościmiędzyludźmi
JeanJacquesRousseau
wskazałnaistotękonfliktupomiędzydążeniamijednostki
awięziąspołeczną,jakąstanowią„rywalizacja
