Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1Szczególnątakąniepotrzebnąkategoriąsątunp.artyści,których
działalnośćfilozofwiązałzrozbudzaniememocjiwśródodbiorców,
czegoskutkiemjestspołecznademoralizacja.Wkoncepcji
Platońskiegopaństwadefinitywnieniebyłomiejscadlaartystów.
Zob.Platon,Państwo,tłum.W.Witwicki,
Antyk
,Kęty2003.Podobnie
myślstoickazalecała,chociażzinnychprzyczyn,konieczność
wyzbywaniasięemocjijakowdużejmierze„złychpopędów”,
oddalającychodpożądanegostanuapatheia(gr.‘beznamiętność’).
Wedługstoikówczłowiektarganyemocjaminiemożeosiągnąć
obojętnościwobecświataaniżyćbezlęku,wobecczegoniemoże
siękierowaćcnotliwymrozumem,któryjakojedynyzapewnia
godziweizgodneznaturążycie:zob.W.Tatarkiewicz,
Historia
filozofii
,t.1,PWN,Warszawa1978,s.96–100.Zkoleiśredniowieczna
filozofiaiteologiasilniewiązałyemocjezmoralnością
chrześcijańską,jednakpewnestanyemocjonalneportretowano
zarównojakosprzyjające,jakiniesprzyjającezbawieniuczłowieka
iludzkości.Piśmiennictwomonastycznepozostawałotunp.pod
silnymwpływemEwagriuszazPontu,któryjużwIVwiekuopisał
szeregstanówemocjonalnychtowarzyszącychpraktykom
ascetycznym,gdziemanifestacjeemocjibyływdużejmierze
widzianejakodziałaniademoniczne.NatomiastlękprzedBogiem,
prowadzącydowstydu,poczuciawinyitzw.oczyszczającegopłaczu,
byływpraktykachmonastycznychniezwyklepożądane.Zob.
L.Misiarczyk,
OsiemlogismoiwpismachEwagriuszazPontu
,Wyd.
Benedyktynów,Kraków–Tyniec2007.Podobnieśw.Tomasz
zAkwinupiszeostrachuprzedBogiemjakoemocjipotężnej,
bopozwalającejżałowaćzagrzechyiodczuwaćwspółczucieoraz
miłość:zob.P.King,
Aquinasonthepassions
[w:]S.MacDonald,
E.Stump,
Aquinas’smoraltheory
,CornellUniversity,Ithaca,N.Y.
1999,s.101–132.
2A.Smith,
Badanianadnaturąiprzyczynamibogactwa
narodów
,tłum.G.Wolf,O.Einfield,t.1,Wyd.Nauk.PWN,Warszawa
2012;A.Smith,
Teoriauczućmoralnych
,tłum.D.Petsch,PWN,
Warszawa1989.
3A.Smith,
Badania
...,
op.cit
.,s.520.
4K.Marks,
Rękopisyekonomiczno-filozoficznez1844roku
[w:]
K.Marks,F.Engels,
Dzieła
,t.1,tłum.T.Zabłudowski,KiW,Warszawa
1976,s.613.
5A.Smith,
Badania
...,
op.cit
.,s.520.
6A.Smith,
Teoriauczuć
...,
op.cit
.,s.364.
7F.Bacon,
Ozazdrości
[w:]F.Bacon,
Eseje
,tłum.Z.Znamierowski,
PWN,Warszawa1959.
8J.M.Barbalet,
Konformizmiwstyd
[w:]P.Sztompka,M.Bogunia-
Borowska(red.),
Socjologiacodzienności
,Znak,Kraków2008,s.832
i843–847.
9J.J.Rousseau,
Rozprawaopochodzeniuipodstawachnierówności
międzyludźmi
[w:]J.J.Rousseau,
Trzyrozprawyofilozofii
społecznej
,tłum.H.Elzenberg,PWN,Warszawa1956,s.203.
