Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OJĘZYKUPOLSKIM
Językpolskigodziżsiędziśuważaćwswymniemowlęctwie
iwtymstanienieokrzesaniaidziczyzny,jakbywnimanirzeczy
oddawnaznane,dobrzenazwaneniebyły,aninazwiskaiwyra-
zywymawianeipisanewłaściwie?Otopierwszezapytanie,któ-
remsobiezrobił,biorącsiędopisaniawtymjęzyku.Kiedynaród
całyrozciągającysięniegdyśodElbyażzaDniepr,odGórKar-
packichażkubrzegomMorzaBałtyckiegomówiłodswegopo-
czątkutymjęzykiem,kiedyprzezkilkawiekówodbywałwnim
swojeobradypubliczne,roztrząsałnajzawilszerządowerzeczy
isprawy,ważyłstosunkizkrajamizagranicznymi,stanowiłipisał
wnimprawa;kiedywtymjęzykumaprzełożonąBibliąinajsza-
cowniejszedziełastarożytnychidzisiejszycheuropejskichnaro-
dów;kiedytyleposiadarozlicznychwiadomościinaukwtym
językuogłoszonych;kiedywydałtyluprawdziwychiwielkich
poetów,awproziepoRejuzNagłowic,StanisławieOrzechow-
skim,ŁukaszuGórnickim,PiotrzeSkardze,KazimierzuKojało-
wiczuitd.miałjeszczeznakomitychpisarzywIgnacymKrasickim,
AdamieNaruszewiczu,FranciszkuDmochowskim,Hugonie
Kołłątaju,GrzegorzuPiramowiczu,OnufrymKopczyńskim,nie
wspominająctyluinnychdotądżyjących.Języktylupracamiod
trzechwiekówzbogacany,tylupięknościamiizaszczytamiświet-
niejącyniemożesięuważaćwstaniedzieciństwainiedojrzało-
ści*.Wszystkowięccobyłodawnoznane,musimiećswoje
*Wroku1534wzielnikuMarcinazUrzędowaFlorianUnglerdo
Polakówtakpisze:DTenjęzykwasztaksławny,takdawny,takświęty
wniedbałośćludzkąprzyszedł,asnadźprzezobcynaródmałownie-
upadek.ZasiętymirazazrządzeniaBożegokupierwejswejsławie
izacnościprzychodzi.Iteżwpiśmie...takwielmikwitnie,zasięze
wszemikoronamiteżnajchwalebniejszymizarówna,nieśmiemrzec
przewyższa...JednowymiliPolacyrozmiłujciesięjęzykaswego.Ten
5
