Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XII
MUZYKA–JEJSTRUKTURA,PRZEŻYCIEIPRZESŁANIE
Wszechstronnośćujęciaproblemuwtejpracyjestnaprawdęimponującaipo-
leganietylkonarozszerzeniutematudoanalizycałejsferyakustycznejfilmu[...],
aletakżenaszerokimpodbudowaniuposzczególnychproblemów.[...]Dowodem
wszechstronnegoigłębokiegowniknięciawistotęporuszanychproblemówsąbar-
dzodrobiazgoweisubtelnerozróżniania,np.gdyautorkatraktujemuzykęwfil-
miejakosymbol[...]oddzielnieodzagadnieniacharakteryzowaniasytuacyjfabu-
larnychprzezilustracjęmuzyczną,gdywilustracjiprzezmuzykęstanówpsychicz-
nychrozróżniaaspektsubiektywnyiobiektywny[...],alboteżgdyrozróżniarolę
muzykijakoznakuzaistnieniapewnychzjawiskpsychicznych16.
Spośródinnychpracmuzyczno-estetycznychLissy,opublikowanych
wokresiemiędzywojennym,naczołowysuwasięobszernestudiumOko-
mizmiemuzycznymz1938roku17,świadczącenietylkoojejdojrzałymwar-
sztacienaukowym,aleprzedewszystkimoumiejętnościsamodzielnego
rozwiązaniaśmiałopostawionegoproblemu,codowodziłoteżjejinwen-
cjiisprawnościinterpretacyjnej.Wspomnianestudiummożnauznaćza
modelowedlaświadomościestetycznejLissywtamtym,przedwojennym
okresie.Podejmującnieledwiesygnalizowanywewcześniejszychpracach
problemistawiającpytanie:„czykomizmmuzycznyjestistotnieiwyłącz-
nieczymśwtórnym,czyniemateżwłasnych,autonomicznychformprze-
jawianiasię”,odpowiedziałananie–wewłaściwysobiesposób–wielo-
aspektowo,dążącdowyważonejsyntezy.Wprzeprowadzonejwowejpracy
dyskusji,któraświadczyłaoniebywałymoczytaniuzwłaszczawobcojęzycz-
nejliteraturzeprzedmiotu,zarysowałaLissawłasnestanowisko,wktórym
próbowałapołączyćpodejściefenomenologicznezujęciemzrelatywizowa-
nymhistorycznie(taostatniaprzesłankabędziejejodtądstaletowarzyszyć
wanaliziekluczowychkategoriimuzyczno-estetycznych).
Istotykomizmu–pisała–niewolnoszukaćaniwyłączniewsamympod-
miocie[podkr.Z.S.]ijegoprzeżyciach,aniteżwyłączniewcechachprzed-
miotu[podkr.Z.S.].Abykomizmjakiegośprzedmiotuujawniłsiępodmiotowi
postrzegającemu,musząpewnewarunkiprzedmiotowenatrafiaćnapewnespe-
cjalnewarunkiwpodmiocie.Komicznośćprzedmiotówniejesttakąichwłaści-
wością,jakichtwardość,kolorowość,wielkość,którezawszemogąsięnormalnie
percypującemupodmiotowiujawnić.Jestonacechąprzedmiotuinten-
cjonalnego,któraujawniasięodbiorcyprzypewnymokreślonymkompleksie
16KonstantyRegamey,recenzjaksiążkiZ.Lissy,Muzykaifilm...,op.cit,„Muzyka
Polska”1938,nr5,s.226–227.
17Z.Lissa,Okomizmiemuzycznym,„KwartalnikFilozoficzny”1938,nr1,s.23–
73;nr2,s.95–107.
