Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XVI
MUZYKA–JEJSTRUKTURA,PRZEŻYCIEIPRZESŁANIE
WprawdzieIngarden28–pisała–twierdzi,że„anisamafunkcjawyrażania,czy
przedstawiania,aniteżto,cozostałonatejdrodzewyrażonelubprzedstawione,
niemożestanowićistotnegoczynnikadziełamuzycznego”,atakże,żedziełamu-
zycznesątworamijednowarstwowymi,gdyżniezawierająwsobiewarstwyzna-
czeńjęzykowych;mimotopostaramysiętuprzedstawićniecoodmiennestanowi-
sko.Układydźwiękowewpewienspecjalnysposóbmogąspełniaćzarównofunk-
cjeprzedstawiania,jakiwyrażania,awkonsekwencjitegotworymuzycznemogą
byćdwu-lubnawettrzywarstwowewswejontologicznejbudowie29.
Równieżtostanowiskonosiznamionaprekursorskie,jakożepodob-
newątki,płynącetakżezkrytycznegopodejściadojednowarstwowejkon-
cepcjiIngardenowskiej,pojawiłysię,trzebapodkreślić–znaczniepóźniej,
wpracachCarlaDahlhausawlatachsześćdziesiątych30isiedemdziesią-
tych31.Wielowarstwowośćutworukojarzyłonpoczątkowozjegokonstruk-
cją:formąbrzmieniową,harmoniąirytmem,natomiastpóźniej,wswej
koncepcjimuzykijakotekstu,wskazywałrównieżnaistnieniemomentu
wyrazowego,uznając,że„[...]sensmuzyczny,choćpozbawionyprzedmio-
tu,możejednakzostać«przedmiotowo»doświadczony”32.
Cennymmateriałem,którypozwalazorientowaćsięwprzedwojen-
nychlekturachLissy,pozostająlicznerecenzjerozprawmuzykologicznych
opublikowaneprzezniąwlatach1929–1933nałamach„KwartalnikaMu-
zycznego”.Problematykatychrozprawłączyłasięwznacznymstopniu
zzagadnieniamipsychologiimuzyki,któretkwiływcentrumówczesnych
zainteresowańbadawczychLissy33.Niemniej,wśródrecenzowanychksią-
28R.Ingarden,Zagadnienietożsamościdziełamuzycznego,„PrzeglądFilozoficzny”,
Warszawa1933,nrXXXVI.
29Z.Lissa,Okomizmiemuzycznym,op.cit.,s.46–47.
30Zob.C.Dahlhaus,Musikästhetik,Köln(HansGerig)1967;wyd.polskieEste-
tykamuzyki,przeł.ZbigniewSkowron,Warszawa2007(zwłaszczarozdział12–Feno-
menologiamuzyki).
31Zob.C.Dahlhaus,MusikalsText,w:dichtungundMusik,red.GünterSchnitz-
ler,Stuttgart(Klett-CottaVerlagsgemeinschaft)1979;wyd.polskieMuzykajakotekst,
w:C.Dahlhaus,Ideamuzykiabsolutnejiinnestudia,przeł.AntoniBuchner,Kraków
(PWM)1988.
32Ibidem,s.255.
33H.Jahnke,BeiträgezurPsychologiedermusikalischenkomposition,Leipzig1928,
rec.w:„KwartalnikMuzyczny”1929,nr5,s.93–95;P
.Servien,Introductionàune
connaissancescientifiquedesfaitsmusicaux,Paris1929,rec.w:„KwartalnikMuzyczny”
1930,nr9,s.108–109;J.Kreis,Weristmusikalisch?,Berlin1926,rec.w:„Kwartal-
nikMuzyczny”1931,nr10–11,s.294–295;H.Meissner,BeitragzurEntwicklungdes
„musikalischenSinnes”beimkindewährenddesSchulpfichtigenAlters,Berlin1914,rec.
