Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
9
Zlicznychzajęć,którymisięparałAlgarotti-dotychwyżejwspomnianychnależałoby
dołożyćjeszczekolekcjonerstwo(katalogtego,cozostałoztychzbiorówpojego
śmierci,opublikowanopowłoskuifrancuskuw1776r.4)orazamatorskątwórczość
malarską-napierwszyplanwysuwasiędziałalnośćliteracka.AutorEsejuoko-
niecznościpisaniawewłasnymjęzyku(1750)byłprzedewszystkimczłowiekiem
lekkiegopióra-istotnie,piszącympowłosku-nadającymwdzięcznąformęnawet
tekstomoambicjachhistorycznychczyteoretycznych.Niewątpliwiedostosowywał
onstyldoodbiorców,dlaktórychprzeznaczałiktórymdedykowałswojeprace.Była
towytwornapubliczność-choćbyowedamy,doktórychskierowałdziełoofizyce
newtonowskiej-ogólniezaznajomionazzagadnieniamiartystycznymiinaukowymi,
atakżezajmującasięmecenatemartystycznymiintelektualnym,leczniezaintereso-
wanasuchymi,nadtoskrupulatnymiwywodami.Ztegoteżwzględuswojewywody
zawierałwlistachiesejach,rzadziejrozprawach-terównieżmiałyniewielkierozmiary
iodznaczałysięzwartym,potoczystymstylem-czyliformach,którymnajbliżejbyło
dosalonowychrozmówtoczonychprzeztowarzyskąśmietankęXVIII-wiecznejEuropy.
Elegancjaibłyskotliwośćformyprzysparzałymuczytelników,alezarazempocią-
gałyzasobąkosztypostronietreści-Algarottibywałpowierzchowny,eklektyczny,
skłonnydopowielaniaobiegowychopinii,comożnazauważyć,naprzykład,wjego
esejachosztukach,tworzyłtakżewłasneschematy,choćbykanonprzywoływanych
historycznychpostaciidzieł.Niejednokrotniepowracałteżdojużpodejmowa-
nychtematów,przeredagowywałraznapisaneteksty,dodającfragmenty,mnożąc
przykładyicytaty,wreszciezmieniającdedykacje,atakżeichkształtitytuły.Przy
tymwszystkimniesposóbodmówićmuerudycji-byłoczytanynietylkowdzie-
łachautorówklasycznych,aletakżefilozofówczyteoretykówsztuki-leczzara-
zemniedasięwidziećwnimwpełnioryginalnegomyśliciela,toteżnieprzypad-
kiemwspomnianyjużWolterwstrzemięźliwiewyrażałsięomerytorycznejstronie
dziełWenecjanina.
Trudnozresztąspodziewaćsięinnegowerdyktuokimś,ktoniebyłaniartystą,ani
filozofem,anihistorykiem,aninaukowcem,leczdilettantewtychwszystkichdzie-
dzinach,piszącymzmyśląoinnychdilettanti.WosobieFrancescaAlgarottiegojak
wsoczewceskupiająsięcechyówczesnejkulturyumysłowej,copowoduje,żejest
onpostaciątakinteresującą,dlawieluzapewnebardziejinteresującąodjegodzieł,
którewszakżestanowiądziśniezbędnykluczdozrozumieniategoczłowiekaijego
miejscawEuropieXVIIIw.
F.Algarotti,Lucae1771;zob.takżeE.Bonora,Algarotti,Francesco,w:DizionarioBiograficodegliItaliani,T.2,
red.A.M.Ghisalberti,Roma1960;W.Bußmann,Algarotti,FrancescoGrafvon.,w:NeueDeutscheBiographie,
T.1,1953,s.199-200.
4.G.A.Selva,P.Edwards,Catalogodeiquadrideidisegniedeilibrichetrattanodell’artedeldisegnodellagalleria
delfuSig.conteAlgarottiinVenezia,Venezia1776.
