Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Problempolitycznegowyboruwsamorządzieterytorialnym
13
samorządowemogąsięuczyć,jakichniepowielać.Zkoleizpunktuwidzenia
wysokościwydatków,jakiepaństwoponosizracjiwykonywaniausługpublicz-
nych,decentralizacjazwiększapotencjałwprowadzeniainnowacyjnychroz-
wiązań,procesdecyzyjnybazujenaracjonalnychprzesłankach,uwzględniając
partycypacyjnyudziałmieszkańców,atenzkoleiwynikazlepszegoprzepływu
informacji.Decentralizacjapowoduje,żedecydenciwbardziejdokładnysposób
odczytująpotrzebymieszkańcówswojejjednostkiterytorialnej,atowpływana
wzrostskutecznościprowadzonychprzeznichpolityk,równieżiwwymiarzeeko-
nomicznym.Centralnapolitykarealizowanaprzezpaństwomajednakżeswoje
zalety,copodnosząjejzwolennicy.Centralizmmożelikwidowaćnierówności
ibudowaćjednolitestandardyusługpublicznych,dajeszansęnaprzełożenie
zasobówmaterialnychiludzkichzjednosteklepiejwyposażonychdotychuboż-
szychinieposiadającychpewnychzasobów,ograniczazagrożeniepotencjalnym
zadłużeniem.Możeteżskrócićprocesdecyzyjny,rozbijaćlokalneukłady,kon-
trolowaćwydatkiiwpływydobudżetu,dajetakżesposobnośćzastosowaniaeko-
nomiiskali.Centralizacjalikwidujepartykularyzmylokalne,którychprzejawem
jestszerokoopisywanatzw.perspektyważaby,wtensposóbograniczającryzyko
powielaniawsąsiadującychzesobąjednostkachsamorząduterytorialnegoinwe-
stycjizbytkosztownychiwynikającychraczejzambicjimiejscowychwłodarzyniż
zautentycznychpotrzebmieszkańców.Egzemplifikacjątakiegopartykularyzmu
lokalnegowPolscejestmapaaquaparków,któresąbardzokosztowne,zarówno
naetapiebudowyjakiutrzymania,abudowanewsąsiadującychzesobągmi-
nachzgóryskazanenaporażkę.ErnestKnosalawskazuje,żewPolscegminy
do5milionówmieszkańcówwwiększościprzypadkówniesązdolnedosamo-
dzielnegoistnienia.Wynikatozezbytmałychdochodów,niskichkwalifikacji
pracownikówsamorządowych,przerostuzatrudnienia5.
Zacentralizacjąmożeprzemawiaćfakt,żezdaniemwieluekonomistówpro-
wadzeniejednegostandardowegoprogramujesttańsze6.
Rodzajwprowadzanejstrategii,celeifunkcjepaństwa,legitymizacja,efektyw-
ność,skutecznośćikonsekwencjeprzyjętychrozwiązańdlamieszkańcówpodle-
gająnieustannymwyborom.JakjużpisałamotymwartykuleProcesycentralizacji
idecentralizacjiwPolscepo1989r.(2016),reformiedecentralizacyjnejwyzna-
czonocelpolityczny,czylizbudowaniespołeczeństwaobywatelskiego,bazującna
zasadziepartycypacjipojmowanejjakowspółuczestnictwoobywateliiadmini-
stracjipublicznejwzarządzaniupaństwemoraznawzrościekontrolispołecznej
nadwładząpubliczną.Kolejnymcelembyłopodniesieniepoziomuefektywności,
czylizałożono,żedecentralizacjabędziesprzyjałatworzeniuwarunkówlepszego
zarządzaniasprawamipublicznymi.Iwreszciekolejnyaspekt–społecznafunk-
cjadecentralizacjizakładającazwiększającysięwpływobywatelinazarządzanie
5Zob.szerzejE.Knosala,Organizacjaadministracjipublicznej,Sosnowiec2005.
6M.Sakowicz,Modernizacjasamorząduterytorialnego,Warszawa2007,s.29.
