Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Psychologiamuzyki
miotem
jestzjawiskolokalizacjidźwiękówprostych,którewytwarzane
sąprzezznajdującesięniedalekogłowyźródłodźwiękówiswobod-
niedocierajądouszu.Wskrócieomówięjedynieustaleniapoczynione
wzwiązkuztymeksperymentem;przypadki,wktórychdźwiękido-
prowadzanesądodrógsłuchowychzapośrednictwemwężyków,wsku-
tekczegopowstajetakzwanalokalizacjaśródczaszkowa,lubwktórych
instrumentywytwarzającedźwiękustawianesątużprzyczaszce,nie
sątutajuwzględniane.
Fakt,żedźwiękisąlokalizowanegorzejniższmery,wykazałna
podstawiebadańzwidełkamistroikowymiRayleigh.Gdyuderzymy
równocześniedwojewidełekstroikowych,jedneznajdującesięprzed
obserwatorem,adrugizanim,itylkodojednegoznichprzysuniemyre-
zonator,wtedyobserwatorniebędziemógłokreślić,czydźwiękpocho-
dziłzprzodu,czyztyłu.Natomiastwprzypadkuszmerów,azwłaszcza
wprzypadkumowyludzkiej,byłotomożliwe.Napytanie,gdziewogóle
znajdująsięgranicezdolnościlokalizacjiczystychdźwięków,Rayleigh
nieudzielajednoznacznejodpowiedzi;jednakzjegobadańwynika,że
wprzypadkubinauralnegosłyszeniadźwiękówczystychmożliwejest
jedynieokreślenie,czyznajdująsięonezprawej,czyzlewejstrony,
imożnatostwierdzićzdużąpewnością.Dokładniejsza,wykraczająca
pozatostwierdzenielokalizacja,niejestmożliwa.
Tymsamymzarysowanezostałojedno,możnarzec,radykalnesta-
nowiskowobecproblemulokalizacjidźwięku.Gdybypójśćokrokdalej,
n
ależałobystwierdzić,żezdolnośćrozróżnianiadźwiękównieistnieje
n
awetwtakimzakresie.JednakRayleighnieposuwasięażtakdaleko,
niero
biątegotakżeinnibadacze.Całkowitąniezdolnośćdolokalizacji
stwierdzono
jedyniewprzypadkusłyszeniamonauralnego,adokonali
tegoRowlandAngelliWarnerFite4.
Innibadacze,wopozycjidoowychskrajnychstanowisk,twierdzą,
żecałkiemczyste,pozbawionetonówgórnychdźwiękimożnazloka-
lizować.Starchtwierdzi:nUważasię,żedźwiękczystyniemożebyć
zlokalizowany.Chociażuwzględniającpoprzednieeksperymenty,nie
możnatemuzaprzeczyć,wydajesięjednakcałkiemprawdopodobne,że
możliwe
jestzlokalizowaniedźwiękuczystegozpewnymstopniemdo-
kładności”5.Oczywiściestopieńtejdokładnościniejestjużbliżejokre-
4JamesRowlandAngell,WarnerFite,Themonaurallocalisationofsound.nPsycholo-
gicalReview”VII,1901,245:nGenuinelypuretonesareessentiallyunlocalizablein
monauralhearing”.
5DanielStarch,Permiteryofthelocalisationofsound.II.UniversityofIowaStudies
inPsychology.No.V.1908,s.35.
