Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
MałgorzataŁuczak
wAuburn),dostrzeżonokoniecznośćsegregacjiwięźniów,atakżepotrzebęzróż-
nicowaniastosowanychrygorów.Zmianypoglądówwpodejściukryminologii
doetiologiiprzestępstw,upatrującewśródczynnikówwpływającychnaichpo-
pełnianiewwadliwymprzebieguprocesusocjalizacji,wpływieśrodowiskakry-
minogennegoskutkowałyzwróceniemuwagipenitencjarystównakonieczność
podejmowaniapracyresocjalizacyjnejzeskazanymi.Zaczęłypojawiaćsięzacząt-
kiindywidualnegotraktowaniawięźniów.Pierwszągrupąosadzonych,naktórą
wkategoriachodrębnegotraktowaniazwróconouwagę,byłyosobymłodewie-
kiem,anastępniewykazującezaburzeniapsychiczne.WPolsceproblemtenza-
czętodostrzegaćwokresiemiędzywojennym,aleznaczącedziałaniapodejmowa-
nowlatachpięćdziesiątychXXwieku3.Od1928rokupodjętodecyzjęoleczeniu
osóbchorychpsychicznie4.Przywięzieniach,wosobnychbudynkach,zaczęto
uruchamiaćszpitalepsychiatryczne,do1939rokupowstałoichpięć.Doszpitali
tychkierowanibyliskazani,którzyzachorowaliwtrakcieodbywaniakarypozba-
wieniawolności.Obokleczeniapsychiatrycznegoprowadzonobadaniapsycho-
charakterologiczne5.
Pierwszymnatomiastzakłademkarnym,wktórymuwagęzwrócononaindy-
widualneoddziaływaniazewzględunastanpsychicznyskazanych,byłutworzony
w1958rokuZakładKarnywŚwieciunadWisłą,przeznaczonydlakobietzanoma-
liamipsychicznymi.WkolejnychlatachpowstawaływPolsceoddziałydlaskaza-
nychwymagającychstosowaniaszczególnychśrodkówleczniczo-wychowawczych
(prototypobecniefunkcjonującychoddziałówterapeutycznychdlaskazanych
zniepsychotycznymizaburzeniamipsychicznymilubupośledzonychumysłowo),
oboknichpowstawałykolejneoddziałydlaosadzonychuzależnionych6.Ostatnią
wyodrębnionąkategoriąskazanychobejmowanychoddziaływaniamispecjali-
stycznymibyliskazanizaprzestępstwazart.197-203k.k.popełnionewzwiązku
zzaburzeniamipreferencjiseksualnych.
Jeślichodziokoncepcjedotycząceodrębnegotraktowaniaskazanychniepeł-
nosprawnychpsychicznie,nauwagęzasługiwaływszczególnościdwieodrębne
-pierwszawypracowanawZakładzieKarnymwRawiczu,drugawZakładzie
KarnymwOleśnicy7.Koncepcjapracyzosadzonyminiepełnosprawnymipsy-
chiczniewZakładzieKarnymwRawiczuzakładała,iżpoczątkowyetappracy
zosadzonymimabyćukierunkowanynazmniejszenienapięciaemocjonalnego
uosadzonych,pobudzenieichdorefleksji,cowefekciemiałosłużyćzwiększe-
niuichpodatnościnaprowadzoneoddziaływania,zakładanąokreślonąkorekcję.
3
M.Dworski,KoncepcjaZakładuSpecjalnegowOleśnicy,UPrzeglądPenitencjarny”1967,Nr3,
s.3.
4
5
6
Ibidem.
M.Kalaman,M.Kalaman,Wykonywaniekary...,s.134.
A.Nawój-Śleszyński,Wykonywaniekarypozbawieniawolnościwsystemieterapeutycznym
wświetlezasadyindywidualnegooddziaływania,UPrzeglądWięziennictwaPolskiego”2009,
Nr64-65,s.95-98.
7
M.Kalaman,M.Kalaman,Wykonywaniekary...,s.136.
