Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
pojegowidocznymskutkuwpostaciobaleniaurzędującegoprezydentakontr-
ruchHAntymajdan”,skierowanyzkoleiprzeciwnowejHpomajdanowej”władzy
politycznej–niezależnieodichgeopolitycznychorientacjiiwpływówpaństw
zewnętrznych–byływistocieprzeciwstawnymipopulistycznymimobilizacjami
masowymi,symetrycznymiwkontekściesprzeciwuwobecokreślonychczęści
elitpolitycznychibiznesowychwoparciuoHmiędzyklasową”koalicjęzudzia-
łemkonkurencyjnychelementówtychżeelit14.
Kryzysyspołecznemogąwiązaćsięwięczróżnymirodzajamimobilizacji
masowej–przyczymsamojejistnieniewydajesięodnichnieodzowne.Niezna-
czyto,żejejwystąpieniewpopulistycznejpostaci,jeśliruchspołecznynaniej
opartyniewykroczypozateramy,możekryzysprzezwyciężyćpoprzezdoko-
naniezmianykunowemuładowispołecznemu,anietylko,wnajlepszymrazie,
zmianyreżimupolitycznego.Nietylkodlatego,żezakorzenieniewokreślonej
grupiespołecznej,którejsytuacjaskłaniadokontestacjibieżącejsytuacjispo-
łecznejipodjęciaprotestu,powodujepotencjalnieznaczniewiększątrwałość
ruchu,gdyuczestnictwownimwiążesięnietylkozokreślonymiwyboramipoli-
tycznymi(czykulturowymi),alezsamymżyciemcodziennymzainteresowanych.
Przedewszystkimpojawiasiępytanie,cooznaczasukcespopulistycznejmobi-
lizacjimasowej?Wprzypadkuruchówdotyczącychjednejkonkretnejsprawy
odpowiedźjestprosta–spełnieniedanegopostulatu–tyle,żeruchyteniewiążą
sięzuogólnionymkryzysemspołecznym.Gdyruchdotyczypowszechnego
sprzeciwuwobecnajwyższejwładzypolitycznej,sukcesemjestjejupadek.Może
todoprowadzićdoprzezwyciężeniakryzysuspołecznegonapoziomiepolitycz-
nymwwąskimtegosłowaznaczeniu.Czasaminieśćzmianęocharakterzerewo-
lucjipolitycznej,czyliprowadzącejdozmianwstrukturzewładzypolitycznej
nacechowanejrozszerzeniemmożliwościniezależnegoodtejwładzydziałania,
jejwyboruikontroli,inaczejmówiącjakimśpoziomemdemokratyzacji.Zmiana
tamożebyćdopieropoczątkiemzłożonegoprocesurewolucjiikontrrewolucji
–jakpokazujetochoćbyprzykładEgiptupo2011r.,gdzieprocesyte,jakzoba-
czymy,wykroczyłypozamobilizacjępopulistyczną.Możebyćteżwymuszeniem
wymianyelitrządzącychwramachtegosamegoreżimupolitycznego,copoka-
załprzykładukraińskiw2014r.Populistycznemobilizacjemasowemogąnawet
przybieraćformypowstańczeskutkująceparaliżemiwręczimplozjąkluczowych
instytucjipaństwowychwrazzjegosiłamirepresji.Europejskimtegoprzykła-
14NiejesttomiejscenapogłębionąanalizęprotestównaUkrainie,alewinteresującymnaskon-
tekściewartowskazaćnaobszernywywiadzukraińskimsocjologiemiaktywistąWołodymirem
Iszczenkonatematkorzeniiprzebieguwydarzeńwtympaństwienaprzełomie2013i2014r.:
V
.Ishchenko,HInteview:UkraineFractures”,NewLeftReview,87/2014,https://newleftreview.
org/II/87/volodymyr-ishchenko-ukraine-s-fractures.
