Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
średniości).Wrazieprzekroczeniagranicobronykoniecznej,wszczególności
gdysprawcazastosowałsposóbobronyniewspółmiernydoniebezpieczeństwa
zamachu,sądmożezastosowaćnadzwyczajnezłagodzeniekary,anawetodstąpić
odjejwymierzenia(art.25§2k.k.).Niepodlegakarze,ktoprzekraczagranice
obronykoniecznej,odpierajączamachpolegającynawdarciusiędomieszkania,
lokalu,domualbonaprzylegającydonichogrodzonyterenlubodpierającza-
machpoprzedzonywdarciemsiędotychmiejsc,chybażeprzekroczeniegranic
obronykoniecznejbyłorażące(art.25§2ak.k.).Niepodlegakarze,ktoprzekra-
czagraniceobronykoniecznejpodwpływemstrachulubwzburzeniausprawie-
dliwionychokolicznościamizamachu(art.25§3k.k.).
Stanwyższejkoniecznościtosytuacja(art.26§1k.k.),gdypoświęcane
jestjakieśdobroprawnewceluuchyleniabezpośredniegoniebezpieczeństwa
grożącegojakiemukolwiekinnemudobruchronionemuprawem,niebezpieczeń-
stwaniemożnabyłoinaczejuniknąć(np.zniszczeniepalącegosięsamochodu
wceluratowaniażyciapasażerów).Niebezpieczeństwotopojęcieszerszeniż
zamach.Niebezpieczeństwodlajakiegokolwiekdobrachronionegoprawemto
stanzagrożeniacharakteryzującysięwysokimprawdopodobieństwemwystąpie-
nianegatywnychskutków.Źródłemtegozagrożenia,opróczzachowaniaczło-
wieka,możebyćdziałaniesiłprzyrody(np.pożar,powódźczyzachowaniezwie-
rząt).Musibyćbezpośrednie,tj.dobrojużjestnaruszonelubzostanienaruszone
wnajbliższymczasie
48
.Przyoceniegranicstanuwyższejkoniecznościważnesą
dwiezasady.Popierwszezasadasubsydiarnościstanowi,żepoświęceniedobra
wceluratowaniainnegodobramusibyćjedynymwyjściemzsytuacjizagroże-
nia.Zasadaproporcjonalnościwskazujewzajemnerelacjewartościdóbr(art.
26§1i2k.k.).Przekroczeniestanuwyższejkoniecznościpolegananaru-
szeniuznamieniasubsydiarnościlubznamieniaproporcjonalności,czylipoświę-
ceniudobrawartościoczywiściewyższej.Maonozatemmiejsce,gdyniebez-
pieczeństwoniebyłobezpośrednielubzłamanozasadęproporcjonalności(tj.
poświęconodobroowartościoczywiściewyższejoddobraratowanego),albo,
gdyzłamanozasadęsubsydiarności(tj.niebezpieczeństwamożnabyłoinaczej
uniknąć)
49
.
Dokontratypówzaliczasięteżeksperyment(ryzykonowatorstwa).Prze-
słankamiwłączeniabezprawnościwramacheksperymentusą(art.27k.k.):cel
działania,tj.przeprowadzenieeksperymentupoznawczego,medycznego,tech-
nicznegolubekonomicznego;spodziewaneosiągnięciekorzyścimającejistotne
znaczeniepoznawcze,medycznelubgospodarcze;oczekiwanieosiągnięciatych
korzyści,celowośćorazsposóbprzeprowadzeniaeksperymentu,któresązasadne
wświetleaktualnegostanuwiedzy;zgodaczłowieka,naktórymeksperyment
jestprzeprowadzany
50
.
48
M.Błaszczak,A.Zientara,Prawokarne...,s.85.
49
50
Ibidem,s.87.
Ibidem,s.88.
