Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
31
nościukładspołecznymającycharakterpaństwowy,gotowyjestgwarantowaćreali-
zacjęnarzuconychprzezsiebienormpostępowania.
Zagwarantowanienormprzymusempaństwowymtraktujesięniekiedy(np.wskrajnie
pozytywistycznympodejściudoprawa)jakotakdaleceistotnącechęsystemupraw-
nego,żeznajdujeonawyrazwsamympojęciuprawa,określanegojakonsystemnorm
postępowaniaustanowionych(uznanych)przezorganypaństwaizagwarantowanych
przymusempaństwowym”.
Tenfaktzkoleiwhistoriiprawoznawstwapociągałzasobąprzeświadczenie,że:
•każdanormaprawnamusibyćzagwarantowanaprzymusem,anawetże:
•każdanormaprawnamusiwswejstrukturzezawieraćelementsyntaktycznyówprzymus
wyrażający.
Todrugiezewskazanychwyżejprzeświadczeństałosiępodstawądowprowadzenianiegdyś,
równieżwprawoznawstwiepolskim,wzorcowejstrukturynormypostępowania,określonej
jakotzw.trójczłonowabudowanormyprawnej.Wmyśltejkoncepcjikażdanormaprawna
miałasięskładaćznastępującychtrzechczęści:
1)hipotezy,
2)dyspozycji,
3)sankcji,
przyczympierwszaznichmiaławskazywać-mówiącdzisiejszymjęzykiem-adresataioko-
liczności,druga-nakazanezachowaniesię,atrzecia-jakośpojmowanezagrożeniezastoso-
waniaprzymusu.Najdobitniejpodkreślałakoniecznośćprzyjmowaniatakiejstrukturynormy
prawnejmetodologiamarksistowska
37.Poczynającod1950r.ażpolatasiedemdziesiąte,opo-
wiedzeniesięzatrójczłonowąstrukturąnormyprawnejtraktowanebyłonieomaljakwyznanie
wiarywjedyniesłusznąmetodologię.
DałwyraznieladaodwadzeJerzyLande(wybitnykrakowskifilozofprawa-
uczeńLeonaPetrażyckiego),którypoddałkrytycekoncepcjęnormytrójczłono-
wej38.
Wykazałon,żetrójczłonowozbudowananormaprawnajestwistociezlepkiemdwóch
różnychnorm,zktórychkażdaprzewidujeodrębnegoadresata,odrębneokoliczności
orazodrębnezachowaniesię,tyleżedrugaznichwśródokolicznościwskazujefakt
niezrealizowaniapierwszejznorm,ajakozachowaniesięwskazaneprzezsiebietraktuje
działaniepolegającenawyrządzeniuzłaadresatowipierwszejznorm.
44
45
37Bliżejnatentematzpozycjimarksistowskiejnp.J.Śmiałowski,W.Lang,A.Delorme,Zzagadnień
naukionormieprawnej,Warszawa1967;J.Śmiałowski,Zagadnienieprzymusuastrukturanormy
prawnej,ZNUJ1961,z.8,s.77in.
38J.Lande,Naukaonormieprawnej,AnnalesUMCS,Lublin1956,t.III.PolemikęzkoncepcjąLandego
podjąłzpozycjimarksistowskichF.Siemieński(Wsprawiestrukturynormyprawnej,Lublin1957,Annales
UMCS,t.IV,6,s.392in.).
www.wolterskluwer.pl
