Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
32
nania,żeprzymusjestnieodłącznymatrybutemkażdejnormyprawnej,wzwiązku
zczymuznał,żenormasankcjonującainormasankcjonowanasązesobąsprzężone
logicznie(tzn.wsposóbkonieczny).
TędrugąnormęLandenazwałnormąsankcjonującą,apierwszą-odpowied-
nio-normąsankcjonowaną.AleiLandeniewyzwoliłsięspodpresjiprzeko-
Wprowadzenie
47
48
Naprzekonanieoniezbędnościprzymusuwujęciuzwłaszczamarksistowskim,
aczęścioworównieżnakoncepcjęLandegozareagowałZygmuntZiembiński39.
AutortenprzyznałLandemuracjęwkwestiikrytykikoncepcjitrójczłonowejbudowy
normyprawnej,natomiastniezgodziłsięrównieżiznimwkwestiikonieczności
sprzężenianormysankcjonującejisankcjonowanejwsposóblogiczny,toznaczyko-
nieczny.Wskazałprzytymnaewidentnefaktywystępowaniawielunorm40(np.wpra-
wierodzinnym),któreniesązagwarantowaneprzymusemwpostacinormsankcjo-
nujących41.
WkonsekwencjitychspostrzeżeńZiembińskiprzedstawiłkoncepcjęnormsank-
cjonującychisankcjonowanychjakosprzężonychfunkcjonalnie42-otylezatem
sprzężonych,oileustawodawcaniezrezygnowałzsankcjonowaniaprzekroczenia
norm.Takiepodejściezczasemznalazłoswojąznacznąakceptacjęwprawoznawstwie,
adlacelówpraktycznychmaistotnądoniosłość,gdyżpozwalauświadomićsobiewy-
stępowanienastępującychsytuacji:
•dananormaN
1niemanormysankcjonującejją(zatemściślebiorąc,niejestona
normąsankcjonowaną,leczjestpoprostunormą,którejstatusnadalokreślasię
zwyczajowojakostatusnormybędącejleximperfecta);
•normieN
1(jakosankcjonowanej)towarzyszywdanymsystemie,awszczególności
wsystemieprawnym(wbliskimalbodalekimsąsiedztwie43),normasankcjonująca;
•normyN
1,N
2iN
3mogątworzyćswoistyłańcuszeknormsankcjonowanychisank-
cjonujących-np.takich,żeN
1jestsankcjonowanaprzezN
2,N
3sankcjonujenormę
N
2,anormaN
2sankcjonujenormęN
1izarazemjestsankcjonowanaprzeznormęN
3.
Wzwiązkuzrozróżnieniemnormsankcjonującychisankcjonowanychnależyzau-
ważyć,żeadresataminormsankcjonowanychmogąbyćzarównoobywatele,jakiinne
podmioty-wszczególnościorganypaństwa,aletakżeinneinstytucje,np.osobypraw-
39Np.Z.Ziembiński,Logicznepodstawyprawoznawstwa,Warszawa1966.
40Dostrzegalitorównieżzwolennicybudowytrójczłonowej,alenormybezsankcjitraktowalijako
normyniedoskonałe-legesimperfectae,nawzórustawniedoskonałychwprawierzymskim,gdziezresztą
termintenmiałinnysens,ponieważoznaczałjedynieustawyprywatnoprawnenieobwarowanesankcją.
Por.W.Litewski,Słownikencyklopedycznyprawarzymskiego,Kraków1998,s.147in.
41Bardzoszczegółowozagadnienietoscharakteryzowaliinniautorzy-zwłaszczanp.:
J.Jabłońska-Bonca,Przesłankistanowienianormbezsankcji,RPEiS1984,nr4,s.151in.;J.Niesiołowski,
Legesimperfectaewprawierodzinnym,NP1981,nr2/3.
42Por.np.Z.Ziembiński,Teoriaprawa,Warszawa-Poznań1973,s.29.
43Wnajbliższymsąsiedztwiepozostająnormysankcjonująceisankcjonowanewprzepisachczęści
szczególnejKodeksukarnego,gdyżkażdyprzepistegotypuwtymsamymzdaniuwysłowiaobietenormy
(tj.ichgłównezręby).
www.wolterskluwer.pl
