Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wykładyzklasycznejfilozofiiniemieckiej
sobiesamemunosicielasubstratupodmiotowejświadomościniema,
bojegodotyczytakrytyka,któraodnosisiędosubstancjiprzedmiotowej
ijejprzyczynowegooddziaływanianainnąsubstancję.AwięcReinhold
popełniatutajtakżedrugigrzech,stosującnieprawomocniekategorie
substancjalnościirealnościdopoznającegopodmiotu.Tasprzeczność
wewnętrznarzeczysamejwsobiemajakbypodrugiejstronie,jakoswój
ścisłyodpowiednik,aporięczyteżparalogizm,jaktonazywałKant,
wsamoświadomościpodmiotuiwjejfilozoficznymtranscendental-
nymopisie.ZdaniemSchulzego,niedasięnagruncietegosystemu
filozofiielementarnejskonstruowaćtakichnarzędzipojęciowych,któ-
repozwoliłybyugruntowaćtranscendentalniepodmiotowośćpoznają-
cąijejaktywność,jejczynnąfunkcjęwprocesiepoznawczym,taksamo
jakniemasposobu,żebyugruntowaćdrugąstronę–rzeczsamąwsobie
jakotranscendentalnyprzedmiot,którymabyćjednocześnieniepo-
znawalny,azarazem,poprzezsweoddziaływanienanaszezmysły,ma
byćźródłemtreścinaszegopoznania.
TylekrytykaSchulzegowjejnajważniejszychpunktach.Jakwidzimy,
jesttokrytykazmierzającadocałościowej,totalnejdestrukcjitrans-
cendentalizmu,wwydaniuReinholdaprzedewszystkim,alewłaści-
wieteżwdużymstopniuodnosisiędosamejfilozofiikrytycznejKanta
itakteżzostałaprzezwspółczesnychprzyjęta,jakogwałtownyatakna
samepodstawytejnowejkoncepcjifilozoficznej.Tezatatłumaczygwał-
townośćobrony,któraprzyokazjinieoszczędzirównieżsamegotutaj
atakowanego,czyliReinholda,bobroniącgoprzedSchulzem,iFichte,
iMaimonbędązmuszenidoradykalnych,bardzodalekoidącychkorek-
turjegowłasnegoujęciafilozofiikrytycznej,czylitakżedokrytykijego
filozofiielementarnej.
Wszystkiekwestie,któreporuszyłSchulze-Enezydemwswojej
krytycefilozofiielementarnejReinholda,doczekałysięrychłejre-
plikiprzedewszystkimuFichtegoiMaimona.Fichtebyłpierwszym
autorem,którywystąpiłztakąodpowiedziąnazarzutySchulzego
ijednocześniezdalekoidącąmodyfikacjąsamejfilozofiiRein-
holda,aleponieważoFichtemitakbędziemymówićprzezczasdłuż-
szy,tozacznijmyraczejodMaimona,którywprawdzieswojemyśli
wkwestiachporuszonychprzezEnezydemasformułował
explicite
dopierowjakieśtrzylatapoukazaniusięksiążki,alejakofilozof,ito
właśnietakibardzoaktywnyuczestnik,bardzooryginalny,tychpierw-
szychpokantowskichdebat,zaznaczyłswojąobecnośćjużznacznie
wcześniej.
28
