Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Styl.Stylistyka-dawniejidziś
rankingowe,rejestrującefrekwencjęwyrazówwzróżnicowanychstylistycznie
tekstach(por.Kurcz,Lewicki,Sambor,Woronczak1990)orazposzukiwania
wtekstachsłów-kluczy(por.Wyka1962,Stachurski1998).Niechodziprzytym
osłowadlatekstuważnezpowodówznaczeniowych,aleczęste(twórcątegoter-
minujestfrancuskibadaczfrancuskiegosymbolizmu–P
.Guiraud).
Charakterystykatekstujakowydarzeniakomunikacyjnego(włączeniedoba-
daństylistycznychopisuelementówaktukomunikacji)otwieradrogęstosowania
wbadaniachstylistycznychmetodjęzykoznawstwapragmatycznego.Inspiracjido
zastosowaniametodpragmatycznychwobrębiestylistykidostarczyłaniemiecka
badaczkastyluB.Sandig.Wpolskiejstylistycetenkierunekbadaństylistycznych
jestobecnym.in.wpracachK.Pisarkowej,M.WojtakczyS.Gajdy.Analiza
stylistyczna,prowadzonametodamipragmatyki,uwzględniakontekst(relacje
nadawczo-odbiorcze,intencjęnadawcy,okolicznościpowstaniatekstu).Obejmu-
jewnowymujęciuróżnewariantywzorcagatunkowego:podstawowy,alterna-
cyjnyiadaptacyjny.Wzorzecpodstawowy(kanoniczny)decydujeotożsamości
gatunku–składająsięnaniegowyznacznikistrukturalne,pragmatyczneistyli-
styczne.Wzorcealternacyjne–totakie,któresąefektemprzekształceniawzorca
podstawowego.Mogąobejmowaćredukcjęjakiegośskładnikakompozycyjnego,
wymianękomponentów,poszerzeniekompozycjionowyskładnikitp.Przekształ-
ceniomstrukturalnymtowarzyszązwykleprzeobrażeniawobrazieświataice-
chachstylistycznych.Wzorceadaptacyjne–tonawiązaniadoobcychschematów
gatunkowych(np.współczesnepołączenieczatuirekolekcji).
1060Stylistykadziś
Stylistyka,jakpokazaliśmy,jestdziśautonomicznądyscyplinąwiedzy,wyra-
stającąnapograniczujęzykoznawstwa,poetykiiteoriiliteratury.Dawniej
(doXIXw.)–rozwijanagłówniewobrębiepoetykiiretoryki–miałaprzede
wszystkimambicjenormatywneinierzadkobyłapodporządkowanacelomdy-
daktycznym.Dziś,choćnierezygnujeiztakichsłużebnychzadań(praktyczna
stylistyka),zajmujesiętakżeopisemorazsystematyzacjąodmianjęzykowych:
zarównoindywidualnych,funkcjonalnych,jakiśrodowiskowych(stylistykaopi-
sowa),analiząporównawczą(stylistykaporównawcza),atakżeprzekształcenia-
mistylowyminaprzestrzenihistorii(stylistykahistoryczna).
Podstawowyspórwdefiniowaniustyluiwkonsekwencjiprzedmiotubadań
stylistykidotyczykilkukwestii:
•Czystylmacharakterspołeczny,czyindywidualny?
•Jakijestzasięgzjawiskstylistycznych(chodziowszystkiewyróżniającecechy,
czytylkoekspresywne)?
•Czystylistykamasięzajmowaćtylkotekstamiartystycznymi,czywszystkimi
zachowaniamijęzykowymi?
