Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RyszardSzarfenberg
1.Ograniczoneuczestnictwowżyciuspołecznym,zbiorowym,wjegoważ-
nychaspektachiobszarach.
2.Ograniczonydostępdozasobów,instytucji,systemówspołecznychułatwia-
jących/umożliwiającychuczestnictwo,integrację.
3.Prawasocjalnerealizowanewcorazbardziejograniczonymstopniu.
4.Ubóstwoiwielowymiarowadeprywacja.
5.Kumulowaniesięczynnikówryzykawokreślonychobszarachizbiorowo-
ściach.
6.Szybkiepogarszaniesięsytuacjispołecznejjednostki/grupy/zbiorowości
podwielomawzględami.
Dwainnewymiarysąraczejniespecyficzne,toznaczywykluczeniespo-
łecznemożnatraktowaćjakoprocesijakostan,przedstawiaćjezarównowwy-
miarzeobiektywnym,jakisubiektywnym.
Uważam,żetesześćwątkówdasięsprowadzićdotrzechjeszczebardziej
elementarnychzagadnień,któremożnaokreślićnajogólniejjako:
1.Problemyzuczestnictwem.
2.Problemyzuprawnieniami.
3.Problemyzzasobami.
Każdaztychkategoriimożebyćpotraktowanajakoosobnytematbadaw-
czyitodajenamtrzyelementarnestrategiebadaniawykluczeniaspołecznego,
wyróżnionenapodstawieprzedmiotubadań.Koncentrowanieuwaginaproble-
machtocharakterystycznadlanaukiopolitycespołecznejperspektywabardzo
ściślezwiązanazwartościowaniem.Biorącpoduwagędefinicjewykluczenia
społecznegołatwomożnadojśćdowniosku,żeuczestnictwoidostępdozaso-
bówpowinnybyćmniejograniczone,apoziomrealizacjiuprawnieńpowinien
byćwyższy,przynajmniejwodniesieniudopewnychkategoriispołecznych
(np.ubodzy,kobiety).Stądjużbliskodorówniecharakterystycznegodlatej
naukipytania,jakdotegodoprowadzićpoprzezdziałaniaodgórne.
Badanieproblemówzuczestnictwemwymagaprzynajmniejszczątkowej
teoriiuczestnictwajakotakiego.Podobnie,trudnomówićzsensemoproble-
machzuprawnieniaminiedysponującjakąśteoriąuprawnień.Analogicznero-
zumowaniedotyczyzasobów.Widaćteraz,żekażdyztychtematówmożesta-
nowićzpowodzeniemosobnepolebadawczenawetwtedy,gdyprogramowo
mamysiękoncentrowaćgłównienaproblemach.
28
