Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LudmiłaDziewięcka-Bokun
rancjepolitycznewpostaciobywatelskichprawsocjalnychsąniezbywalnące-
chąnowoczesnychsystemówdemokratycznych.Wdrugiejpołowieminionego
stuleciaadresatemoczekiwańspołecznychstałosiępaństwojakonajwyższy
zbiorowyautorytetobejmującywszystkichjegoczłonków.Wzależnościod
historycznychibieżącychdoświadczeńzobowiązaniatesąprzypisywanealbo
prawiewyłącznieaparatowipaństwa,tj.rządowiiadministracjipaństwowej,
czasemteżiinstytucjomparexcellancepolitycznym-partiom,takjaktomiało
miejscewsocjalizmierealnym,alboczęściowotylkoróżnyminstytucjomior-
ganompaństwowymwewspółdziałaniuzinstytucjamipozarządowymi,spo-
łecznymi,charytatywnymi.
N.Luhmann,odwołującsiędoustaleńT.H.Marshalla,P.Flory,J.Albera,
J.Kohla
3,opracowałkoncepcjępaństwabezpieczeństwasocjalnegoposługując
sięsocjologicznązasadąinkluzji,któraoznaczaobjęciewszystkichczłonków
społeczeństwaskutkamidziałaniaposzczególnychsystemówfunkcjonalnych.
Zjednejstronyoznaczatokorzystanieztychskutków,zdrugiejjednakuzależnie-
nieodnichindywidualnychsposobówżycia.Roszczeniowycharakterwspółcze-
snejkwestiisocjalnejwzmacniapogłębianiesięświadomościspołecznychuwa-
runkowańdziałańilosówludzkich.Niemalwszystkocoprzytrafiasięjednostce
wpaństwiebezpieczeństwasocjalnegojest,zdomniemania,uwarunkowanespo-
łecznie,aprzeztoprzybierapostaćniezasłużonego,wymagającegozadośćuczynie-
nialosu,blokującegowłasnedziałaniajednostek
4.Tozadośćuczynienie,zaspra-
wąróżnorodnychhistorycznychiwspółczesnychprocesów,stałosięprzedmiotem
socjalnejaktywnościpaństwairozwojunowoczesnejpolitykispołecznej.
Zasadakompensacjiwskazujeźródłomotorycznejsiłynowoczesnejpoli-
tykispołecznej.Początkowokompensowaniembyłyobjęteniektóreujemne
skutkibędąceudziałemjednosteklubcałejgrupy,powodowaneszczególnymi
warunkamiiorganizacjążycia.Zczasemkompensacjazaczęłaznaczyćwyrów-
nywaniecorazwiększejliczbyróżnegorodzajudysproporcji.Przejawemprak-
tycznejrealizacjizasadyinkluzjibyłopojawieniesiębismarckowskiegopaństwa
socjalnego,późniejpaństwaopiekuńczegoobejmującegoswoimdziałaniem
coraztonowedziedzinyżyciaspołecznego,awdrugiejpołowieXXw.państwa
bezpieczeństwasocjalnego,obejmującegoswoimidecyzjaminiemalcałe,często
takżeiprywatneżycieobywateli.Państwopoprzezswojeorgany,wtymprzede
wszystkimróżnegorodzajupracownikówsocjalnych,opiekunówspołecznych,
3Por.natentemat:L.Dziewięcka-Bokun:Systemowedeterminantypolitykispołecznej.Wrocław2000,
s.207-209.
4N.Luhmann:Op.cit.,s.19.
36
