Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
2.TECHNIKISTOSOWANEWPOMIARACHNIERÓWNOŚCI
nataśmiefilmowej[1]lubosmolonymkawałkuszkła[1364].Wrazzpierwszymiprzy-
rządamirejestrującymisygnałznierównościpowierzchnipojawiłasięrównieżkoniecz-
nośćprzedstawieniazapisanychwartościwformieprofiluzrozumiałegodlaoperatora.
Pierwszeprzyrządydziałałyzwykorzystaniemgłośnika[617]albooscyloskopu,alebar-
dzoszybkozaczętostosowaćrejestracjęnapapierze.Dotegowprowadzonoczłonyelek-
troniczne,pozwalającescharakteryzowaćpowierzchnięwsposóbliczbowy,zapomocą
parametrównierówności.Odtamtychczasówzmianieuległazarównogeometriaigły
odwzorowującej,jakipozostałeelementyzwiązanezobróbkąsygnału.Igłagramofo-
nowa[3,83]byłazbytdużaizuwaginanaciskpowodowałauszkodzeniapowierzchni.
Próbowanozastąpićjąigłązmaszynydoszycia[550],ażwreszciedoczekaliśmysięigły
diamentowej.Koncepcjeodnośniedowartościpromieniazaokrągleniawierzchołkapo-
jawiłysięjużwewczesnymokresiepowojennym,kiedytoWilliamson[1907]ekspery-
mentowałzostrzamiopromieniu4-12pm.Kształtostrzarównieżpodlegałmodyfika-
cjom[751],ażwreszciewobowiązującychobecnienormachprzyjętostożek.Wpew-
nymmomencierozwojuprzyrządówdopomiaruchropowatościpojawiłasięideazasto-
sowaniadwóchostrzy[1805],zktórychjednoodwzorowywałochropowatość,adrugie
falistość,costałosiępunktemwyjściadonarodzinślizgacza.Początkowobyłonpomy-
słemnauniknięciekosztownegowykonaniadokładnychprowadnic,alesprawdziłsię
równieżjakoukładznieczulającyprzyrządnadrganiaiskomplikowanykształtpo-
wierzchni,choćnależypamiętać,żejestonfiltremmechanicznymijakotakipowoduje
zniekształceniesygnałuzpowierzchnirzeczywistej.IshigakiiKawaguchianalizowali
wpływślizgaczanaprzebiegiwynikipomiarównierówności[695],uznając,żejeston
raczejniewielki.Wpewnychprzypadkachztakimstwierdzeniemmożnasięzgodzić,
zdarzająsięjednaksytuacje,kiedywpływuślizgaczanawyglądprofiluiwartościpara-
metrówpominąćniesposób.Ślizgaczdoczekałsięwieluróżnychrozwiązańkonstruk-
cyjnych[461,680],dostosowanychdopotrzeb,aplikacjiifantazjiprojektantów.
Wpomiarachstykowychbardzoważnejestto,żerzeczywistatopografiapowierzch-
nimożebyćźlezinterpretowanazuwaginaskończonewymiarykońcówki[1856],jej
kinematykęinacisk,adoogólnychuwarunkowańprofilometriinależąteżfiltracjaelek-
trycznaibłędyprocesuprzetwarzania-digitalizacja,kwantyzacjaipróbkowanie[1259,
1263].To,jakkońcówkaodwzorowujepowierzchnięmierzoną,mawpływnapopraw-
nośćwyników.Przemieszczającsiębowiempopowierzchni,dokonujeonafiltracjime-
chanicznej.Istotniejszyjestprzytympromieńzaokrągleniawierzchołka[1201]niżkąt
wierzchołkowy.Wmiaręzwiększaniapromieniazwiększasięobszar,któregokońcówka
niemożepenetrować.Błędywpomiarachchropowatościwynikającezgeometriikoń-
cówkistałysięprzedmiotemszereguprac,którychautoramibylim.in.ElewaiKoura
[442],Bodschwinna[150],TrumpoldiHeldt[1710],SmithiChetwynd[1530]orazAn-
bariiin.[32].Przykładwpływuwielkościpromieniazaokrągleniakońcówkipomiaro-
wejnakształtodwzorowywanegoprofiluprzedstawiononarys.3[1333].
Rys.3.Wyglądprofiluprzyróżnejwielkościpromieniazaokrągleniakońcówkipomiarowej
