Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odwyzwolonejdoośmielonejwyobraźni,czyliopoetyceimaginatywistówpolskich
Wyzwolonaprzezsurrealistówwyobraźniawiążesięzzaproponowanym
przezMarianaStalęzjawiskiemnośmielonejwyobraźni”.Jużsamanazwanur-
tuwskazujenadużepowinowactwozsurrealizmem,choćpunktciężkościzo-
stajewtymwypadkuprzeniesionynaprzymiotniknośmielona”.Wprzypad-
kutwórczościRomanaHoneta,BartłomiejaMajzla,RadosławaKobierskiego
wyobraźnianietylejestwyzwolonaodrygorówskonwencjonalizowanego
życiazbiorowego,ilewychodzipozaswojeramy,tworzącosobliwe,wielowąt-
kowe,spójneopowieści;ważnąrolęodgrywawnichsprzecznośćbądźskala
doświadczeń,któremogąsięstaćudziałemkażdego7.
Zakorzenieniewyobraźniimaginatywistówwtradycjisurrealistyczycznej
wynikanietylkozezbieżnościpojęciowej,lecztakżezestrategiitworzenia
dziełaliterackiego,wykorzystującejśrodkiekspresjiartystycznejodwołują-
cesiędostanówpsychicznych.Wprawdzieuimaginatywistówpolskichnie
możnawskazaćnan»czystyautomatyzmpsychiczny«zakładającybierność
podmiotutworzącegopozakontroląświadomościczyteżnpisaniaautoma-
tycznego”(écritureautomatique)–jakosposobuwiernegozapisumowywe-
wnętrznej,odtwarzającegospontanicznytokasocjacjipodmiotu,zcałąjego
niekonsekwencją,przypadkowościąinieobliczalnością”8.Istotnazgodność
poetyknastępuje,kiedypoddamyanaliziespontanicznestanypsychiczne,ta-
kiejaksny,wizjemistyczne,halucynacje.
URomanaHonetawyobraźniaoscylujemiędzyjawąasnem.Oniryczność
jegopoezjijestbudowanawokółrozkładu,krwi,śmierci;masięwrażenie,
żepoetazaglądadownętrzasamegosiebie,tworzącprzytymsennestany
psychicznewkomponowanewpoetykęobłędu.Wtakiejsceneriiwerystyczne
szczegółyrzeczywistościstająsięniewyraźne,pozbawionekonkretu.Wydo-
bytezwyobraźnipoetyzdarzeniasąluźnozsobąpołączone,takjakbyHonet
układałposzczególneczęściłamigłówki,ajedynązasadąichłączeniamożebyć
adhoc.Znakomityprzykładobsesyjnegomieszaniasięporządkówczasowych
iprzestrzennychodnajdujemywwierszuzdebiutanckiegotomudzieńszósty:
strzeżciesięognia,mieszczanie!strzeżciesię
złegoczłowieka!Wyraźniezapisanestrofy:
wziąłirozdawałswoimuczniom,mówiąc–
opowiadającosądach,burdelach,wizjach,
akierownicawymykałamusię
7Por.F
.Materkowski,TeVividImaginationTrendAgainsttheBackgroundofAndreBreton
’sSurreal-
ism,nStudiaAnglicaResovia”2011,no.8,s.214.
8Por.Surrealizm[w:]LiteraturapolskaXXwieku,s.181,passim.
13
