Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Starciepierwsze:Wyspiański–Matejko
Jeśliniedokońcamogąbyćwiarygodneinformacjeouczuciach
macierzyńskichTeodorydoWyspiańskiego,ponieważwobecwłasnych
dzieciniemiałaichzawiele,apostępującachorobapsychicznajuż
wówczasmocnozrujnowałażycierodzinne,takniebywałeprzywiąza-
nieMatejkidoStasiabyłofaktemirosłozkażdymrokiem.
Matejko,zarównoprzedobjęciemstanowiskadyrektoraSzkoły
SztukPięknych,jakiwtrakciewieloletniejkadencjizgromadziłsporą
ilośćartystówmieniącychsięjegouczniami,zżadnymjednakniełą-
czyłygotakścisłezwiązkiosobisteiwyraźnieprotekcjonalne.Spekula-
cjewokółprzyczyntakiegonastawieniamogąwieśćwróżnychkierun-
kach.Nieulegawątpliwości,żetoMatejkoswoimautorytetem,ale
iszczerążyczliwąopiekąwpływałnadecyzjeżycioweiartystyczne
Wyspiańskiego,kreującjegobiografięjakoparalelnądoswojej.Trudno
przesądzać,czyjakąśrolęodegrałazbieżnośćdoświadczeńżyciowych,
np.obcowaniezesztukąodnajwcześniejszychlat–ojciecMatejkibył
nauczycielemmuzyki,Wyspiańskiego–rzeźbiarzem,śmierćmatekar-
tystównagruźlicęiprzeżycieosieroceniawwiekusiedmiulat,które
dotknęłoobydwuiopiekaapodyktycznychiraczejwyzbytychciepłych
uczuć–ojców,awkonsekwencjisamotneborykaniesięztrudnym
czasemdojrzewania.EmocjonalnareakcjaMatejkipoobejrzeniuszki-
cówWyspiańskiegowykonanychpodczaswędrówkipoGalicjiw1888
roku:DJaStasiutakąsamąszedłemdrogąiprzeszłośćbyłamiukocha-
niem”13jestprzykłademakceptacjitychpoczynańucznia,któresprzy-
jałybudowaniuowejwyobrażonejbiografiiparalelnej.
WskazanienaWyspiańskiegojakoartystępokrewnegobyłoistot-
nymelementemstosunkuMatejkidoswegoucznia.Naturalnaprze-
wagaMistrzanaduczniembyłatuwzmocnionaświadomymformo-
waniemadeptanaswójwzór.Opresywnośćtegotypurelacjimusiała
doprowadzićdobuntu.
27
2.Bunt–fazaindywiduacji
Wsobotę1marca1890rokuWyspiańskiodbiera500złotychreń-
skichstypendiumimieniaJanaMatejkiufundowanegoprzezWydział
KrajowyweLwowieiwbrewwolipatronatejdotacji,pokryjomu,nie
13Cyt.za:J.Stankiewiczowa,Krótkienotatki...,s.16.
