Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Starciepierwsze:Wyspiański–Matejko
Ajużdoprawdyniewiem,comisiędzieje,skorowidzęnp.wgalerii
dwunastoletnie(...)angielkipodziwiająceTycjana–albotemałedziecico
siębawiąpodposągiemColleoniego.–jakto,więcwszystkimwolnobyło
towidzieć,patrzećnato,–cieszyćsiętym–tylkomnienie–dlategożeja
tegobardziejpotrzebowałemniżktoinny29.
WtejdrugiejwersjiMistrzprzekształcasięweWroga,Bohatera
Negatywnego,podejrzeniarzucanewceluzdeprecjonowaniagodema-
skująmałostkowośćautoraowejteoriispiskowej.Wyspiańskiwswoim
rozgoryczeniuwobecMatejkiioskarżeniuochęćzatrzymaniago
wkrajupodejrzewaMistrzaolękprzedwielkościąUcznia.Takijest
sensuwagi,wktórejWyspiańskidefiniujepojęciewpływu:
Bogdybymwiedziałżetewpływysąbezstronne,żeczłowiekrozum-
nyktóryprzeszedłprzezżycieztrudemstarasięmłodemupom[nieczyt.]
izaznajomićzeswoimdoświadczeniem,nierobiprzednimżadnychtajem-
nicztychwłasnychdoświadczeń–alecotylkojestwnichdobregoto
[chce]mupowiedziećipostępnaprzódułatwić–choćbyonnawetmiał
dojśćdalejniżjegokierownik–takjarozumiemprzyjaźń,kierownictwo–
wpływ30.
KoniecwpływuMistrza,jegoDkierownictwa”iprzyjaźnibędzie
deklarowałWyspiańskiwielokrotnieinaróżnesposobytakżepopo-
wrociezpierwszejwyprawyzagranicznej,przeznastępnetrzylata
(1890–1893)poprzedzająceśmierćMatejki.
CzasWielkiegoBuntukończysię–WyspiańskiwracadoKrakowa
21wrześniaDjakiśinnyniżdawniej(...)jeszczewięcejzagadkowy,ma-
łomówny”31.Wedługświadectwaprzyjaciela
Wyspiański,wyjeżdżajączKrakowauczniemMatejkiiromantykiem
literackim,powróciłdoniegozgołainnymczłowiekiem.Zetknąłsiębowiem
zagranicąznowymisposobamiartystycznegoodtwarzaniarzeczywistości
(...).Kultura,widzianadookoła,zaczęłasięprzedstawiaćWyspiańskie-
mujakotypowyepigonizm,(...)jakozaprzeczeniekardynalnejprawdy,iż
artyzmpowinienbyćindywidualną,własnątwórczością32.
33
29Tamże,s.240.
30Tamże,s.269.
31A.Brudzewska-Bieniewska,DwórwKorabnikach,cyt.za:KalendarzII76.
32S.Estreicher,Narodziny„Wesela”,w:Wyspiańskiwoczachwspółczesnych,t.II,s.21.
