Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Wyspiański–artystaAgonu
JakwyglądająteostatnielatabezpośrednichkontaktówWyspiań-
skiegozMistrzemMatejką,którytowarzyszyłmu,kierowałiwspierał
oddzieciństwa?Matejko,chociażmadopiero52lata,jestczłowie-
kiemschorowanym,wyniszczonymciężką,fizycznąpracą,jakąbyło
wykonywanieogromnychmalowideł,mieszkawopustoszałymdomu
przyFloriańskiejiczujesiębardzosamotny.Chociażmażaldoswoje-
goulubionegoucznia,jakzawszenieszczędzimupomocyidowodów
troski:starasięokolejnestypendiumumożliwiająceWyspiańskiemu
wyjazdzagraniczny,czynistaraniaozwolnieniegozesłużbywojsko-
wej.Wyspiańskitymczasempostępujewręcznielojalnie,niewywiązu-
jącsięzzobowiązań,jakienakładałonaniegopobieraniestypendium.
Poniepowodzeniu,jakimbyłniezdanyegzamindoEcoledesBeaux
Artes,rezygnuje(inaczejniżMehoffer)zestaraniasięoponowneprzy-
jęcie(uczęszczałtylkodoAkademiiColarossiego).Podczaskolejnych
wojażynieprzesyładoKrakoważadnychswoichpracmającychbyć
dowodempostępówwnauceaczemusłużyćmiałafinansowapomoc.
Nicdziwnego,żeStryjeński,któryDzwątpiłjużoStasiu”33,monituje,
jaknajdelikatniej,Mehoffera,abyobajzWyspiańskimpostępowali
względemMatejkiuczciwie:
(...)razPanowiemuszązrozumieć,szczególnieStaś,żeniemożna
innychterroryzować,gdyżzato,coktodaje,musibyćwzajemność,
wmiłościjesttosamo.Inaczejrzeczsięniedzieje–otóżjeżeliMatejko
wampozwoliłàcontre-coeurjechaćdoParyża–musiciemuprzyznać
prawopewnejkontroli,niechodzitubynajmniejowyrobieniesobieopinii
pilnychuczni,chodzibowiemocoinnego,żeMatejkomaprawowie-
dzieć,corobicie,jeżelizajegopodpisemotrzymaliściestypendia–Nie
nazwętegodyplomacją,alekażdenczłowiekmusimiećdozęsavoir-vivre,
byćgrzecznymdladrugich,ajasądzę,żetobędziegrzecznośćzestrony
Panów,jeśliprzedkońcemrokuprześleciestudiaswojedoszkoły34.
Wyspiańskiniechcebyćposądzonymotchórzostwo,boisięjed-
nakkrytykiswychpraciwkonsekwencjicofnięciasubsydium.Decy-
dujesięnaprzesłaniezParyża31studiówportretowychipejzażydo-
pierowlistopadzie1893roku35,azatemkilkadnipośmierciMatejki
(1XI1893).
33ListStryjeńskiegodoMehoffera,cyt.za:KalendarzII164.
34Tamże,cyt.za:KalendarzII166.
35WystawiłjewTowarzystwiePrzyjaciółSztukPięknychwSukiennicach.Mehoffer
takopisywałichprzyjęciewKrakowie:DAcałahistoriazprzysłaniemjegopasteli
