Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KomunyParyskiej,RewolucjiPaździernikowej,ideiMarksaiLenina
oraztychwielkichpokonanych,którymibyliTrocki,Luksemburg,
Guevara.Byłjednakrównieżczymśnowym,stojącymnawysokości
wyzwańteraźniejszych:ekokomunizmem(toonwymyśliłtentermin),
dowalkizkapitałemwłączającymbójekologicznyisytuującym
gowcentrumowejwalki.
DlaDanieladuchkomunizmuniemiałnicwspólnego
zbiurokratycznymipodróbkami.Oiledoutratytchuodrzucałpróbę
rozpuszczeniakomunizmuprzezkontrreformacjęneoliberalną
wstalinizmie,otyleuważałjednocześnie,żeniemożnauniknąć
krytycznegobilansubłędów,którewobliczudziejowegosprawdzianu
rozbroiłypaździernikowychrewolucjonistówsprzyjając
termidoriańskiejkontrrewolucji:pomyleniaklasyiluduzpartią,
apartiizpaństwem,ślepotywobeczagrożeniabiurokratycznego.
Trzebawyciągnąćztegopewnenaukihistoryczne,naszkicowanejuż
w1918r.przezRóżęLuksemburg–wagędemokracjisocjalistycznej,
pluralizmupolitycznego,podziałuwładz,niezależnościruchów
społecznychodpaństwa.
ZcałegowkładuDanieladoodnowymarksizmunajważniejsze
wmoichoczachjestradykalnezerwaniezescjentyzmem,
pozytywizmemideterminizmem,którymtakbardzo,zwłaszcza
weFrancji,przesiąkłmarksizm„ortodoksyjny”.Wtymzabiegu
krytycznymważneodniesienietoBlanqui.Wewspomnianymwyżej
artykuleDanielprzypomniałpolemikęBlanquiegozpozytywizmem
–zowąmyśląopostępie,którydokonujesięwnależytymładzie,bez
rewolucji;zową„odrażającądoktrynąfatalizmudziejowego”
wyniesionądorangireligii.DlaBlanquiego„trybyludzkichspraw
wcalenieobracająsięrównieniechybnie,jaktrybywszechświata
–wkażdejminuciemożnajewymienić”.Danielporównałtęformułę
zformułąWalteraBenjamina:każdasekundatowąskiedrzwi,
wktórychmożepojawićsięMesjasz,czylirewolucja–możliwemoże
zdarzeniowowtargnąćnapolerzeczywistego.
OdczytanieMarksananowo,wświetlemyśliAuguste’a
Blanquiego,WalteraBenjaminaiCharlesaPéguy,sprawiło,żeDaniel
pojąłdziejejakociągrozdroży,rozstajówczyrozgałęzieńirozwidleń,
polerzeczymożliwych,zktóregowyjściejestnieprzewidywalne.
Walkaklaszajmujenanimmiejscecentralne,alejejwynikjest
niepewnyiwniemałymstopniuzależyodprzypadku.
WLeparimélancolique(1997),którybyćmożejestjego
najpiękniejsząksiążką,przejąłformułęPascalastwierdzając,
