Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TadeuszKubaczyk
pietrowskim-17,6%(627,5tys.).ZkoleinapołudniuUkrainynajwięcejRo-
sjanżyjewobwodach:odeskim-20,7%(508,5tys.),chersońskim-14,1%
(165,2tys.)imikołajewskim-14,1%(177,5tys.).RównieżwKijowieżyjedość
licznamniejszośćrosyjskawynosząca13,1%ogółumieszkańcówstolicy64.Na-
leżyzauważyć,żetużprzeduzyskaniemprzezUkrainęniepodległościw1991r.
około21%jejludnościstanowiliRosjanie65.Cowięcej,Rosjaniemieszkającyna
Ukrainienieuważalisięzaimigrantów,leczludnośćtubylczą66,dlategopoparli
oddzieleniesięUkrainyodRosji.Uczynilitakprawdopodobniewnadziei,że
ichsytuacjaekonomicznaulegnieznacznejpoprawie67,aRosjaniedawałata-
kichgwarancji.Mimotowdalszymciągubylizabliskąwspółpracąmiędzyobu
państwami68,aposługiwaniesięwżyciupublicznymjęzykiemrosyjskimbyło
deklaracjąichprzynależnościdonrosyjskiegoświata”69.
64Około30%mieszkańcówKijowadeklaruje,żerosyjskijestdlanichjęzykiemojczy-
stym.
65
WładzaradzieckabyłazainteresowananapływemdużejilościRosjandopozosta-
łychrepublikZSRR(wczternastubyłychrepublikachradzieckichmieszkało25289700
Rosjan.M.in.w1979r.wKazachstanieodsetekRosjanwynosił40%,naŁotwie38%,
awEstoniiiKirgistaniepo28%.),gdyżichobecność(przedewszystkimwaparaciepar-
tyjnym,administracji,wojsku,wkluczowychdziałachgospodarki:przemyśle,hutnictwie,
górnictwie)dawaławiększemożliwościrządzeniatakwielkimobszaremorazpozwalała
konstruowaćradzieckiepaństwonarodowe.Dlategowlatach1939-1970naterytorium
Ukrainyzostałoprzesiedlonychokoło9000tys.Rosjan.Niemniejpouzyskaniuniepod-
ległościprzezUkrainęliczebnośćRosjanzmalałao3mln,comożnatłumaczyćzmianą
samoidentyfikacjiczęścirosyjskiejpopulacji.Zob.B.Krawczenko,SocialChangeand
NationalConsciousnessinTwentieth-CenturyUkraine,Londyn1985,s.224;R.Brubaker,
Nacjonalizminaczej.StrukturanarodowaikwestienarodowewNowejEuropie,Warszawa
-Kraków1998,s.59.
66ZdaniemRosjanmieszkającychwrepublikachzwiązkowychzmianamiejscazamiesz-
kaniarealizowanabyławramachwewnętrznejmigracjiludnościtożsamościradzieckiej,
którąwymuszałbrakspecjalistówwregionach,wktórychrozwijałsięprzemysłigórnictwo.
Dlategozajmowalionikluczowestanowiskawadministracji,siłachzbrojnych,przemyśle
igórnictwie.
67NawetmieszkańcyKrymu,gdziewiększośćstanowiliRosjaniewogólnopaństwowym
referendumprzeprowadzonymwgrudniu1991r.opowiedzielisięzaniepodległościąUkrai-
ny(zaniepodległościąopowiedziałosię54,1%biorącychudziałwreferendum).
68
MniejszośćrosyjskazamieszkującawschodnieipołudnioweobwodyUkrainypo-
pierałazacieśnieniewspółpracyzRosją.Cowięcej,większośćuważała,żeUkrainązRosją
mogłybytworzyćjednopaństwo.
69
MniejszośćrosyjskaodgrywabardzoważnąrolęwpolitycezagranicznejKremla,
gdyżjestnajskuteczniejszymnośnikiemnrosyjskości”.PodkreśliłtoprezydentWładimirPu-
tinpodczasŚwiatowegoKongresuRosjanmówiąc,żensilnadiasporajestwarunkiemsilnej
Rosji”.Dlategoswoimrodakomzagranicą(aostatniotakżeludnościrosyjskojęzycznej)Ro-
sjagwarantujeochronęprzyposzanowaniuichpraw.Natomiastwprzypadkuichpogwałce-
niazadeklarowała,żemożeużyćswoichsiłzbrojnychzgodnieznormamiprawamiędzyna-
rodowegodoochronyinteresówrosyjskichobywateli.Zob.N.Horska,Aktywnośćnarodowa
mniejszościrosyjskiejnaUkrainie(1991-2004),Toruń2009,s.129;A.Szeptycki,Ukraina
wobecRosji.Studiumzależności,Warszawa2013,s.287.
40
