Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MieczysławStolarczyk:Kierunkiewolucjieuropejskiegosystemubezpieczeństwamiędzynarodowego…
gozudziałemwnimRosji,anieprzeciwkoRosji.StanisławCiosek,ambasadorPolski
wZSRRiRosjiwlatach1989-1996,wjednymzwywiadówstwierdził:nBardzożałuję,
żeZachódniewykorzystałczasunabudowęwspólnejzRosjąprzestrzenipolitycznej,
gospodarczejimilitarnej.TomożnabyłorobićzapóźnegoGorbaczowa,przezdwie
kadencjeJelcynaizawczesnegoPutina.Rosjabyławówczaszplasteliny,wdodatku
zafascynowanaZachodem.Chciaładołączyćdozachodniejcywilizacji,alepokazano
jejgestKozakiewicza.Przynajmniejtaktoodbierała.Byłemtegobezpośrednimświad-
kiem.Zwyciężyłakoncepcjaodkrawaniapoplasterkudawnychrepublikradzieckich.
NasamąRosjęEuropawciążniemapomysłu”27.NatomiastJefreySachs,amerykań-
skiekonomista,byłydoradcaSolidarnościirząduTadeuszaMazowieckiego,wjed-
nymzwywiadówpowiedział:nSadzę,żezaostrzającpodziałmiędzyRosjąaEuropą
iZachodem,popełniliśmymnóstwobłędówprzezostatnich20lat.Zmojejobser-
wacjiwynika,żewykonaliśmycałemnóstwodziałań,którechoćsąszczerzetrakto-
wanejakoobronne,todrugastronawidzijejakoagresywne.Jestemprzekonany,że
w1991r.straciliśmywielkąhistorycznąszansę.Pamiętampoczątkimojegozaanga-
żowaniawPolsceiwRosji,wtedyjeszczeistniałZSRR,kiedyGorbaczowprzedstawił
ideęstrefypokojuodRotterdamu[chybaodLizbony-M.S.]poWładywostok.Ichoć
możnatonazwaćnaiwnością,towedługmniebyłtowłaściwykierunek.Po1991r.
amerykańscyneokonserwatyściwidzielijednakcałąsytuacjęwkategoriachpokona-
niaZSRR,poktórymmusimyposprzątać”2;.
StanisławBieleńpisał,żewokresiepozimnowojennymzabrakłoodważnychidale-
kowzrocznychkonceptualizacjiładugeopolitycznegowprzestrzeniporadzieckiejprzez
pryzmatjejadaptacji,czyprzynajmniejograniczonejadaptacji,zsystememzachod-
nim.nWdużejmierzepodwpływemamerykańskichpomysłów(niebagatelnąrolęode-
graływtymneokonserwatywnethinktanki)przyjętozałożenie,żeosłabionejRosjinie
wolnopozwolićnapowrótdostrefjejtradycyjnegopanowania.Lepiejbędzie,jeślitę
przestrzeńwypełniąwpływyzachodnioeuropejskieiamerykańskie,oczywiściewimię
wolnościidemokracji,niemówiącorzeczywistychinteresachgospodarczychiwoj-
skowych.To,żewiększościtychobszarówbliżejpodwzględemustrojowymdoRosji,
aniedoZachodu,małokogoobchodzi.Lekceważysiętakżeinneczynnikiocharakte-
rzementalnym,językowym,kulturowymczyekonomicznym”29.
WtrzeciejdekadziepozakończeniuzimnejwojnywEuropiefunkcjonująróż-
nestrefybezpieczeństwaopodwyższonymbądźobniżonympoziomiezagrożenia.
Nadalwystępujefragmentaryzacjaeuropejskiegosystemubezpieczeństwa,naktórą
składająsięstrefybezpieczeństwawystępującewróżnychregionachEuropy.Znacz-
niezmniejszyłysięteższansenazbudowanieefektywnego,ogólnoeuropejskiegosys-
temubezpieczeństwa.
23
27PomysłnaRosję.RozmowazeStanisławemCioskiem.nPrzegląd”2014,nr14.
2;Potrzebujemygranic.RozmowazJefreySachsem.nPolityka”2017,nr1.
29S.Bieleń:Rewizjonizmgeopolitycznywstosunkachmiędzynarodowych.nOpcjanaPrawo”2015,nr3,
s.155.
