Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
CzęśćI.Wyzwaniaizagrożeniadlabezpieczeństwamiędzynarodowego
Swegorodzajuparadoksembyło,żemimopodjętychwNewportiwWarszawie
decyzjiwlatach2014-2016nasiliłysięwPolsceobawyiwątpliwościdotyczącetego,
czyNATOjestsojuszemwiarygodnym.Częściejniżwokresiewcześniejszympojawia-
łysięobawycodoefektywnościpomocysojusznikówwsytuacjifaktycznegozagro-
żenianaszegokrajunapaściązbrojnązestronyinnegopaństwa.Pojawiałysiępoważ-
newątpliwościcodowiarygodnościwyegzekwowaniawtzw.godziniepróbyart.5
TraktatuPółnocnoatlantyckiegozestronywszystkichpaństwczłonkowskich.Warto
wtymmiejscuprzypomnieć,żeart.5wspomnianegotraktatu,będącypodstawąfor-
malnoprawnąfunkcjonowaniaNATO,zawierazapisymówiąceogradacji(stopnio-
walności)wwywiązywaniusięposzczególnychpaństwczłonkowskichtegosojuszu
zezobowiązańsojuszniczych,anieonatychmiastowym(automatycznym)przycho-
dzeniusobiesojusznikówzpomocąmilitarną61.
OpiniepowątpiewającewwiarygodnośćzobowiązańsojuszniczychNATOjako
całościwzmacnianebyływynikamibadańsondażowychwniektórychpaństwach
EuropyZachodniej.Przykładowozsondażuprzeprowadzonegowkwietniu2016r.
wRFNwynikało,że57%ankietowanychwypowiedziałosięprzeciwkopomocyPol-
sceipaństwomnadbałtyckimwraziezbrojnejagresjiRosji(nza”było31%)62.Konrad
Kołodziejskipisał,żejestmocnosceptycznycodogwarancjibezpieczeństwazestrony
NATOprzedewszystkimdlatego,żeniewidaćnigdzie-aniwAmeryce,aniwEuro-
pie,aniwPolsce-solidarnościipowszechnejgotowościdopoświęceńzainnych63.
NatomiastFilipMemcheszwracałuwagęnato,żetakjakwewrześniu1939r.,tak
idziśspołeczeństwapaństwZachoduniechcąumieraćzaGdańskczyjakiekolwiek
innepolskiemiasto64.
ObawydotyczącewiarygodnościzobowiązańsojuszniczychNATOdodatko-
wozwiększyłypodkoniec2016r.wypowiedziDonaldaTrumpa,prezydenta-elek-
taUSA,któryzapowiadałmożliwośćprzebudowaniaNATOwtakisposób,byUSA
niemusiałybezwzględniepomagaćsojusznikom.Wniektórychwypowiedziach
Trump,jakokandydatnaprezydenta,anastępnieprezydent-elekt,mówiłoNATO
jakoosojuszuprzestarzałym,którypowstałwielelattemu.Zakwestionowałwiary-
godnośćUSAwwywiązywaniusięzzobowiązańsojuszniczychwobectychpaństw
członkowskichNATO,którenieprzeznaczająprzynajmniej2%swojegoPKBna
obronęiktóreniewłączająsięwwalkęzterroryzmem65.MimożeTrumpwkolej-
61Zob.TraktatPółnocnoatlantycki.W:Prawowstosunkachmiędzynarodowychś,s.340.
62Sondaż.WiększośćNiemcówprzeciwnapomocyPolscewraziezbrojnejagresjiRosji.Źródło:wiado-
mosci.wp.pllkat,1515,title,Sondaz-Wiekszosc-Niemcow-przeciwna-pomocy-Polsce-w-razie-zbrojnej-agresji-
Rosji,wid,182937(dostęp:4.05.2016).
63K.Kołodziejski:NATOnasnieobroni.nRzeczpospolita”,28IV2016.
64F.Memches:EuropaniebędzieumieraćzaGdańsk.nRzeczpospolita”,12V2016.Zob.A.Talaga:Pomoc
przyjdziezzaoceanualbonieprzyjdziewcale.nRzeczpospolita”,15VI2016.
65Wlipcu2016r.DonaldTrumpjakorepublikańskikandydatnanastępcęBarackaObamypowiedział
dziennikarzom“NewYorkTimesa”:nJeśliRosjanp.zaatakujekrajebałtyckie,najpierwsprawdzimy,czyspeł-
niająswojeobowiązkiwobecAmeryki.Jeślispełniają,wtedyudzielimyimpomocy”.M.Zawadzki:Trump
podważasojuszeUSA.nGazetaWyborcza”,22VII2016.