Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
cie,w1991roku,gdyrozpadłosięZSRS,naniepodległość10.Tymsamymburzli-
wahistorianiejakowymusiłanaUkrainieodejścieodmodelupostępuspołecznego
charakterystycznegodlainnychpaństwregionunarzeczgwałtownych,znaczą-
cychzmianomożliwymcharakterzecyklicznym.Niemniej,dopierowciąguostat-
nichtrzydziestulat,podobniejakwinnychkrajachbyłegoZwiązkuRadzieckiego,
Ukrainapostkomunistycznaprzechodziłato,coTarasKuzionazwałnpoczwórną
transformacją”.Tatransformacjaobjęłaczterywielkiezmiany:(1)odkomunizmu
dodemokracji,(2)odgospodarkicentralnieplanowanejdowolnegorynku,(3)od
byciaczęściąimperialnegopaństwadobudowanianiepodległegopaństwaoraz
(4)odstłumionejtożsamościnarodowejdoodrodzeniatejżetożsamości11.Zmiany
te-zarównowsensiepolitycznym,gospodarczym,jakispołecznym-wostatnich
latachwykazująniezwykłądynamikę,copotwierdzająmiędzyinnymi:wydarzenia
nakijowskimMajdaniewczasieRewolucjinaGraniciew1990roku,Pomarańczo-
wejRewolucjiwroku2004,jakiRewolucjiGodnościzroku2013-2014.
Minęłojużponadpięćdziesiątlatodrozpoczęciantrzeciejfali”demokratyzacji
itrzydzieścilatodupadkunżelaznejkurtyny”,aproblematykaprzejściaodautoryta-
ryzmukudemokracjiorazutrwalaniademokratycznychprzemianwdalszymciągu
jesttematempopularnymwśródpolitologów.Mimożesamprocesdemokratyzacji
uległpewnemuzahamowaniuwpierwszejdekadzieXXIstulecia12,rozważania
teoretycznepoświęconetejproblematycepowróciłyjednakwrazzwybuchemnko-
lorowychrewolucji”wświeciepokomunistycznym13(np.PomarańczowaRewo-
lucja)orazpolitycznejrewoltywAfrycePółnocnej14.Wydarzeniatezdetermino-
wałypotrzebęanalizyzwiązkówpomiędzyzjawiskamiiprocesamizachodzącymi
wróżnymmiejscuiwróżnymczasie,jakofundamentbadańporównawczych.Sta-
łysięzarazemprzedmiotembadańprowadzonychwEuropieŚrodkowejiWschod-
niejwzakresietranzycjiodautorytaryzmudodemokracji.Wśródbadaczyniema
równieżzgodnościcodoprzemiannaobszarzepostsowieckim,wielubadaczyroz-
różnianczwartąfalę”demokratyzacji.JednakzdaniemPhillipe’aSchmitteraiTer-
ryLynnKarltezyopodobieństwieprocesówzachodzącychwEuropiePołudnio-
10
J.Felsztinski,M.Stanczew,Trzeciawojnaświatowa?BitwaoUkrainę,wyd.Rebis,Poznań
2015,s.13.
11
O.Hankivsky,A.Salnykova,Gender,Politics,andSocietyinUkraine,UniversityOfToronto
Press,2012,s.26.
12
L.Diamond,TheDemocraticRollback,nForeignAffairs”,2008,vol.87,nr2,s.36-48.
13
M.Żherebkin,Insearchoftheoreticalapproachtotheanalysisofthe[Colourrevolutions’:Tran-
sitionstudiesanddiscoursetheory,nCommunistandPost-CommunistStudies”,2009,vol.42,
nr2,s.199-216.
14
L.Way,ComparingtheArabRevolts.TheLessonsof1989,nJournalofDemocracy”,2011,
vol.22,nr4,s.17-27.
