Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
EkonomiarozwojunaprzełomieXXiXXIwieku
29
3010Koncepcjarozwojuspołecznego
Jednązcechodróżniającychpierwszągeneracjęekonomiirozwojuoddrugiej
byłoniezwracanieuwaginacenę,jakąniekiedyspołeczeństwamusiałypłacićwza-
mianzawzrostgospodarczy.Częstymefektemtychzmianbyłykonfliktyspołeczne,
wzrostbezwzględnegoubóstwa,dezintegracjastrukturgospodarczych,atakżetrwa
-
łenegatywnezmianyekologiczne37.Nowepodejściedoekonomiirozwojuoprócz
kwestiigospodarczychkładzienacisk,jakwdrugiejgeneracji,nasprawiedliwość
społecznąorazwartościniematerialne.Centralnymwyzwaniemrozwojustajesię
człowiekipoprawajakościjegożycia.Dotychczasowymiernikpoziomurozwoju,
tj.dochódnagłowęmieszkańca,zostajezastępowanyobecnieprzedewszystkim
przezwskaźnikHDI(HumanDevelopmentIndex),któryuwzględniatakżedługość
życiaorazpoziomedukacji38.
NajbardziejznanąkoncepcjęrozwojuspołecznegoprzedstawiłlaureatNagrody
NoblawdziedzinieekonomiiAmartyaSen,któryuważa,żepodstawowymcelem
rozwojujestczłowiek,ausunięcieograniczeńkrępującychludzistworzyimprze-
strzeńdodziałania,zatemidorozwoju.SamopojęcierozwojuA.Senrozumiałjako
procesposzerzaniawolności,którąciesząsięludzie
39
.Punktemzwrotnymwramach
rozwojutejkoncepcjibyłoprzyjęcieMilenijnychCelówRozwoju(MilleniumDeve-
lopmentGolas-MDGs)podczasSzczytuMilenijnegowNowymJorkuwewrześniu
2000roku,naktórymobecnibyliprzedstawiciele189państw.DeklaracjaMilenijna
tonowywymiarpodejściadozagadnieńzwiązanychzrozwojempaństwubogich,
zwłaszczazewzględunadwieistotnekwestie.
Popierwsze,adresatempomocyrozwojowejprzestałybyćpaństwa,astałsię
człowiek,zgodniezkoncepcjąrozwojuspołecznego(humandevelopment),wra-
machktórejwłaśnieczłowiekjestwcentrumpodejmowanychdziałań
40
.Dotychczas
bowiemdziałaniakoncentrowałysięnawzrościedochodu,anienajakościżycia
człowieka,naktórąskładająsiętakieelementy,jak:dostępdoedukacji,dostęp
dosłużbyzdrowia,równouprawnieniepłci,ochronaśrodowiskanaturalnegoitd.
Wcześniejtopaństwabyłygłównymiaktorami,rządypaństwrozwiniętychudzie-
lałypożyczekigrantówrządompaństwnierozwiniętych.Człowiekbyłaktorem
drugoplanowym.Takwyglądałsystempomocyrozwojowejwramachpierwszej
idrugiejgeneracjiekonomiirozwoju.
37Z.Dobrska,Pojęcierozwojugospodarczego-analizawstępna,[w:]Rozwójwdobieglobalizacji,
red.A.Bąkiewicz,U.Żuławska,PWE,Warszawa2010,s.28.
38
M.Grifths,T.O’Callaghan,InternationalRelations.TeKeyConcepts,Routledge,London-New
York2007,s.75-77.
39A.Sen,Rozwójiwolność,WydawnictwoZyskiS-ka,Warszawa2002,s.10-18.
40Szerzejnatematkoncepcjihumandevelopmentzob.E.Rumińska-Zimny,Walkazubóstwem
werzeglobalizacji,nZeszytyNaukoweSGH”2003,t.14,s.76-80.
