Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DorotaMerecz-Kot
uwagęistająsięobojętninawszystko,comogłobyutrzymaćichprzy
życiu(za:tamże,s.344,przekł.własny).
20
AżpowiekXIXdominowałojednakprzekonanie,żeźródłemobjawów
potraumatycznychsąurazyfizycznelubzmianyorganicznewobrębieukła-
dówinarządów.Stądpodkreślającesomatycznepochodzenieproblemówna-
zewnictwo,naprzykładkręgosłupkolejowy(railwayspine)czydrażliweser-
ce/serceżołnierza/kłusująceserce(irritableheart/soldier’sheart/trotting
heart)(Nash,2007).
Wdobierewolucjiprzemysłowejzaczętobaczniejprzyglądaćsięobja-
womprezentowanymprzezcywilównaskutekuczestnictwawwypadkach,
zarównokomunikacyjnych(kolejitramwaje),jaki-dzisiajtakbyśmyto
określili-wypadkachwpracyzwiązanychzobsługąmaszyn(Birmes,Hat-
ton,BurnetiSchmitt,2002;CrocqiCrocq,2000;JonesiWesseley,2005).
Wtymokresienarodziłasięmyśloorganicznymuszkodzeniustrukturmóz-
gowo-rdzeniowychjakoprzyczynieobjawówpotraumatycznychwopozycji
dohisteriiczyneurastenii,wprzypadkuktórychźródłaobjawówleżały
wtraumieemocjonalnej.Aczkolwiekjużw1866rokuJohnEricErichsen
opublikowałwwydawnictwieWalton&MoberlywLondynietekstpt.nRail-
wayandotherinjuriesofthenervoussystem”,wktórymdopuszczałmyśl,że
objawypojawiającesiępowypadkachkolejowychmogąmiećzarównocha-
rakterfunkcjonalny(bezdiagnozowalnychuszkodzeń),jakiorganiczny.Za
najbardziejzwracającyuwagęobjawuznawałErichsencałkowitąamnezję
dotyczącąwypadku(Thrailkill,2010).ZkoleipodkoniecXIXstuleciaPierre
JanetiSigmundFreudzaczęliopisywaćprzypadkitraumatycznejhisterii
(Huopainen,2002;vanderHartiHorst,1989;vanderKolk,Brownivander
Hart,1989).
Chybanajwiększyjednakwpływnarozwójwiedzyoskutkachzdarzeń
traumatycznychwywierałyiwciążwywierajądoświadczeniawojenne,za-
równotezpierwszejliniifrontu,jakiterozgrywającesiępocywilnejstronie.
Wspomnianywcześniejsyndromdrażliwegoczyżołnierskiegoserca,opi-
sanyprzezArthuraMyersaiJacobaMendezaDaCostę(zob.Nash,2007;
Wooley,1976)wczasachwojnysecesyjnejipóźniejprzezThomasaLewisa
(1918)wokresieIwojnyświatowej,charakteryzowałsięobjawamipalpitacji
sercatrwającymikilkagodzinitowarzyszącymimbólemsercowym,wzmo-
żonąpotliwościąorazsilnymiobjawamistresu.Wskrajnychprzypadkach
objawynarastały,prowadzącdoutratyprzytomności.Pierwszawojnaświato-
waprzyniosłamasoweprzypadkidysfunkcjiwystępującychużołnierzy.Pro-
blemytemiałycharakterniemalepidemiczny,szacujesię,żewniektórych
rejonachaż40%walczącychżołnierzycierpiałoztegopowodu.Doskwierały
imgłównieobjawyzmęczeniaiutrzymującegosiętremoru,zaburzeniasnu,
