Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DorotaMerecz-Kot
Tłohistoryczne
Wlosczłowieczywpisanesądoświadczeniadobreizłe-przyjemność,
miłośćicierpienie.Toostatnie,choćtakniechciane,naznaczaludzkibytod
zaraniadziejów.Cierpieniepsychicznewywołanedoświadczeniemzewnętrz-
nymprzykuwałouwagęobserwatorówodczasów,kiedyludzienabylizdol-
nośćdorefleksjinadwłasnymstanemwobliczustrasznychokoliczności
przekraczającychmożliwościskutecznegoradzeniasobie.Świadectwatejre-
fleksjiodnajdujemywhistoriachmówionychiliteraturze.Wwielustarożyt-
nychpismachipoematachznajdziemyopisypsychologicznychskutkówtra-
gicznychdoświadczeń(Kucmin,Kucmin,Nogalski,SojczukiJojczuk,2016;
UstinovaiCardeña,2014).Uwagęzwracachociażbyopisznajdującysię
wPochwaleHelenyGeorgiaszazLeontinoidatowanejnakoniecVwieku
p.n.e.,wktórejwielkisofistarozważamocsłowaiwzrokuwkształtowaniu,
jakbyśmytodzisiajujęli,stanupsychicznegoczłowieka:
Przezwzrokduszacałkowiciepoddajesięwrażeniom.[16]Naprzykład,
gdywzrokspostrzeżewrogieciałaiwrogąnawrogiejzbroiozdobębrązu
iżelaza,jednegojakozaczepki,drugiego-jakoobrony,doznajewstrzą-
suiwstrząsaduszę,takiżporażeniniejednokrotnieuciekająprzednie-
bezpieczeństwemzagrażającymniczymprzedistniejącym.Albowiem
strach,pochodzącyodwzroku,wypędzasilneprzywiązaniedoprawa,
awidok,którysięjawi,powodujezapomnienieopięknieprzezprawo
ustanowionymidobruzezwycięstwazrodzonym.[17]Aniektórzy,gdy
razzobaczylirzeczystraszne,nawetterazodchodząodrozumu:takbar-
dzostrachzgasiłiwypędziłmyśl.Wieluzaśpadłoofiarąpróżnychtru-
dów,strasznychchoróbinieuleczalnychszaleństw.Wtensposóbwzrok
wpisałwumysłyobrazywidzianychrzeczy2.
YuliaUstinovaiEtzelCardeña(2014),analizującmowyGeorgiasza,
słuszniezauważają,żenietylkoprzedstawiaonkoherentnyopisbezpośred-
nichiodległychskutkówdoświadczeniatraumatycznego,lecztakżesugeruje
sposób,wjakiobjawytemożnałagodzić.WedługGeorgiaszareceptąjest
słowoczyrozmowa,któramauzdrawiającewłaściwości:
Słowojestwielkimwładcą,któryciałemnajdrobniejszymicałkowicie
niewidocznymdokonujenajbardziejboskichdzieł.Władnejestbo-
wiemodjąćstrachiusunąćsmutek3.
18
2GeorgiaszzLeontinoi(ok.480-ok.385p.n.e.),PochwałaHelenywtłumaczeniuZbig-
niewaNerczuka(2012).
3Tamże.
