Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
9
októrychistnieniuniemiałwcześniejpojęcia:n[ś]świeżafarbadziennikapod-
niecałaumysłinapełniałanieokreślonymitęsknotamidowiedzyijejpiękna.
Wzbogacałmniesamzapach”5.
Przedmiotemanalizpodejmowanychwniniejszejksiążceuczyniliśmyde-
batyprasowe,prowadzonewczterechkluczowychmomentachpolitycznego
ispołecznegoprzesilenia,gdydyskusjeoprzyszłościmiastaiwizjachnowoczes-
nościbyłyszczególnieintensywne.Proponujemynietypowe,szkatułkowestu-
diumprzypadku,którepoprzezanalizęmiejskichdyskursówmodernizacyjnych
wczterechwęzłowychmomentachhistorycznychiichporównaniemożepogłę-
bićdotychczasowerozumieniezmagańznowoczesnościąwlokalnym,miejskim
wymiarze.Pierwszyzwybranychokresów-każdemuznichjestpoświęconyje-
denrozdział-toczasgwałtownejindustrializacjinaobrzeżachCesarstwaRo-
syjskiego,połączonejznarodzinaminowoczesnejsferypublicznejizalążków
masowychruchówpolitycznych(1897-1914).Drugitokształtowaniesiępaństwa
narodowego(IIRzeczpospolita)idemokratycznegosamorządu,będącegoareną
konfrontacjiantagonistycznychideologii:socjalizmuinacjonalizmu(1918-1923).
Trzeci-pierwszelataodbudowypoIIwojnieświatowejiformowaniasięsystemu
państwowegosocjalizmu(1945-1949).Ostatnibadanywniniejszejpracyokres
toczasnadzieiirozczarowańzrodzonychwwynikutransformacjiustrojowej
(1989-1994).
Publikowanedotychczaspracezzakresuhistoriiintelektualnejczykulturowej
zwykletylkogrubymiliniamiszkicowałyobrazmiejskiejnowoczesności.Skupie-
nieuwaginakonkretnychmomentachhistorycznych,wktórychkwestiamiejska
ilokalneprojektymodernizacyjnestawałysięistotnymelementemdebatnate-
matwizjipaństwaimożliwychpolitykrozwojowychwtejczęściEuropypozwala
napogłębionąanalizęmateriałówźródłowychiprześledzenie,jakwokreślonym
kontekścieinterpretowanoizmienianorzeczywistośćspołeczną.Wkolejnychroz-
działachkoncentrujemysięnawybranych,czasaminiepełnychirozmytychwi-
zjachnowoczesności,napróbachnadaniasensudoświadczeniuprzemysłowego
miasta,atakżeaktywnegowpływanianajegorozwój.Lokalnidziennikarze,pro-
wincjonalnipublicyściihandlarzeideizdrugiejrękistaralisię,nailepotrafili,
opisywać,rozumieć,aczęstoteżzmieniaćświat.Wsłuchujemysięuważniewich
głosyitraktujemyjejakoświadectwokonfrontacjizasynchronicznąnowoczesno-
ścią,azarazemzapiswielowymiarowegoizłożonegodoświadczeniaprzemysło-
wegomiastanaprzestrzenistulat.
5
L.Rudnicki,Stareinowe,Warszawa1979,s.176.
