Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wkrzywymzwierciadle
Wyolbrzymienie,przerysowanie,zniekształcenie-tecechynajlepiejcha-
rakteryzująhumorsprzedstuleci.Byłonmocny,dosadny,wyrazisty.Uka-
zywanierzeczywistościwkrzywymzwierciadleznajdowałoszerokiegrono
odbiorców,bawiło,alerównieżzwracałouwagęnakonkretneproblemy.
Byćmożestądwynikałarównieżśredniowiecznafascynacjabrzydo-
tą,takchętniewykorzystywanąprzezówczesnychdowcipnisiów.Wprze-
ciwieństwiedowspółczesnychczasów,gdziepowszechnyjestkultpiękna,
abrzydotajestspychananamargines,wśredniowieczuodbrzydotywcalenie
stroniono.Byłaonaintegralnączęściążycia.Św.Augustynciekawietotłuma-
czywswoimidzieleOporządku:
Czyjestcośohydniejszegoodkata?Czyjestduszabardziejdzikaiokrutnaniż
jegodusza?Ajednakzgodniezprawamiwdobrzerządzonympaństwiemaon
swojeniezastąpionemiejsce[ł].Czyjestcośbardziejbrudnego,bardziejniego-
dziwego,bardziejhaniebnegoibezecnegoodnierządnic,stręczycielekiinnych
plagtegorodzaju?Aleusuńnierządnicezespołeczeństwa,jakizamętwytworzą
wtedywszędzieżądzecielesne;umieśćjenamiejscuzacnychmatron-okryjesz
sięhańbąiniesławą.[ł]Czywcieleistotżywychniemapewnychorganów,na
któreniemożnapatrzećbezniesmaku,jeślisięjeoglądawoderwaniu?Alepo-
rządeknaturynieżyczysobietego,abyichzabrakło,ponieważniezbędne,inie
pozwalaimbyćnawidocznymmiejscu,ponieważszpetne.Niemniejteszpet-
neorganyzajmująswemiejsce,ustąpiwszylepszegomiejscaorganombardziej
szlachetnym.[ł]Poecinajbardziejlubująsięwtym,couważamyzatakzwane
solecyzmyibarbaryzmy;woląoni,zmieniwszyokreślenia,nazywaćtozwrotami
ifiguramistylistycznymi,niżunikaćowychnajbardziejrażącychbłędów.Jeżeli
usuniesztebłędyzichutworów,zostaniemypozbawieninajprzyjemniejszychich
składników.Nagromadźwięcejtychdowolnościjęzykowychwjednymmiejscu:
takieostre,niesmaczneicuchnącezbiorowiskowzbudzinajwiększąodrazę.[ł]
Awięcporządek,którykierujetymirzeczami,nieznosi,abybyłoichzbytdużo,
10