Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
WojciechOrganiściak
źródłamipoznaniaprawamiejskiego1magdeburskiegowRzeczypospolitej
szlacheckiej,wocenieSkrzetuskiego,byłydziełaBartłomiejaGroickiegowy-
danewjęzykupolskim,copijarakcentował,wymieniająckolejnetytułyprac
podwójciegokrakowskiego:Artykułyprawamagdeburskiego,PorządekSądów
iSprawMiejskichPrawaMagdeburskiego,Tytułyprawamagdeburskiegodo
ArtykułówdawnieywydanychiporządkuSądówMieyskichwsprawachtego
czasunaywięceykłopotnychztegożprawaMagdeburskiegoprzydane,Regestr
doPorządkuiArtykułówPrawaMagdeburskiegoiCesarskiego17.Prezentu-
jącźródłapoznaniaprawamagdeburskiegowdawnejPolsce,Skrzetuskipoza
B.Groickimwskazywałtakżenadziełaipracetakichautorów,jakJanKirstein,
PawełSzczerbiczczyMikołajJaskier18.
Charakteryzującprawochełmińskie,Skrzetuskinawstępiepodawał,żeten
podsystemprawamiejskiegoobowiązywałjedyniewczęścimiastpruskich,
choćituwniektórychstosowanebyłoprawolubeckie,orazdodawał,żeobo-
wiązywanieprawachełmińskiegorozciągniętotakżenamiastaksięstwama-
zowieckiego.PrzytaczająctwierdzeniaHartknochtaiLengnicha,nadmieniał,
żesamookreślenienprawochełmińskie”wywodzisięodmiastaChełmno,
gdziezlokalizowanybyłnSądNajwyższy”,doktóregoprzesyłanosprawydo
ostatecznegorozstrzygnięciazinnychmiastprowincjipruskiej,stosującychten
podsystemprawamiejskiego.PrzywołujączaśKromera,Skrzetuskipodawał,
żeapelacjendoSkabinatuChełmińskiego”przesyłanebyłytakżezmiastMa-
zowsza19.
17W.Skrzetuski:Prawopolityczneł,T.2,s.1091110.Skrzetuskipodawałtakże,że
wszystkietedziełazebranerazemwydanebyłym.in.w1629r.wKrakowieizałączonodo
nichnastępującedodatki:StatutToruńskiokołogwałtówiimaniaSzlachtywMiastach;Nauka
iobronaczasuprzygodyogniowej;PostępekwybranyzprawCesarskichokołokaranianagar-
dlealbonazdrowiu;UstawapłacywSądachMieyskichwydanaprzezZygmuntaI;Enchiridion
aliquotlocorumcommuniumIurisMagdeburgensisperJoannemKirsteyn(pierwszewydanie
1556).Skrzetuskiinformowałtakżeswoichczytelników,żedziełotowcałościzostałoprzedru-
kowanew1760r.iwydanewPrzemyślu(jednakjużbezinformacji,żeprzyokazjiwydania
dziełB.Groickiego).
18W.Skrzetuski:Prawopolityczneł,T.2,s.1101111.Skrzetuskiinformował,żePa-
wełSzczerbiczprzełożyłnajęzykpolskizłacińskichiniemieckichegzemplarzywporządku
alfabetycznymSpeculumSaxonumiJusMunicipalezglosami,wskazującprzytymnawydania
lwowskiez1581r.ipoznańskiez1610r.JeślizaśchodziotwórczośćMikołajaJaskiera,to
podawał,żesekretarzmiastaKrakowawydałwjęzykułacińskimwporządkualfabetycznym
SpeculumSaxonumiJusMunicipaleMagdeburgene.WydanietokrólZygmuntInpowagąswoią
potwierdziłiProwincyomKrólestwaPolskiegodoużywaniapodał”.Pijarwskazywałtakże,że
dziełoJaskierazostałoprzedrukowanewdrukarniZamoyskiejw1602r.
19W.Skrzetuski:Prawopolityczneł,T.2,s.1121113.Por.K.Kamińska:Pra-
wochełmińskiewToruniu.W:StudiaCulmensiaHistorico-Juridica,czyliKsięgapamiątko-
wa750-leciaprawachełmińskiego.T.2.Red.Z.Zdrójkowski.Toruń1988,s.24inast.;
Z.Zdrójkowski:Zarysdziejówprawachełmińskiego123311862.Toruń1983,s.11inast.
Por.teżW.Bojarski,Z.Naworski:JanJelonekCervuszTucholiijegotwórczośćprawni-
cza.Ustrójsądówiprawoprocesowe.Toruń1993,s.9inast.
