Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałI
kowiTrybunałuLitewskiego,dowódcyGwardiiLitewskiejigenerałowi
ZiemPodolskich.Następniepowołałgonakomendantaszkoły.Książę
wswoimprzemówieniuinauguracyjnymjednoznacznieokreśliłcelszkoły,
mówiąc:„Niechwasprowadzitazacnaambicja,żebyścieodmienilistarą
postaćKraju”
33
.Realizacjatakważnegozadaniawymagaławychowania
kadetównamężówstanu,którzyzerwązzasadą„Polskanierządem
stoi”ipomogąwodrodzeniuupadającejpaństwowości.Pragnąłusu-
nąćzkrajuignorancjęiprzesądy,adaćprzywódcówgorliwychicnoty
obywatelskiej
34
.Głównymzadaniemnauczaniabyłomerytoryczne
przygotowaniedoreformwPolsce.Służyćtemumiałyzajęciakształ-
tującenormyuczciwości,rozwijającetężyznęfizycznąiodporność
psychiczną.Programkształceniaopracowanyzostałprzywspółpracy
AnglikaJohnaLindaiobejmowałonczterygrupyzajęć:naukęjęzyków
(łacina,francuski,niemiecki,angielski),przedmiotyogólne(historia
Polski,historiastarożytna,historiapowszechna,poezja,retoryka),
przedmiotyspecjalistyczne(matematyka,geometria,geografia,prawo
cywilne,architekturawojskowaicywilna,rysunek,kaligrafia,analiza
dziełwojennychPolibiusza,szermierka,jazdakonna)idodatkowetzw.
uzupełniające(taniec,muzyka,dyskusje)350
SprawygospodarczeifinansowepowierzonoksięciuAugustowiSuł-
kowskiemu.Dobórkandydatówbyłcałkowicieodmiennyniżwinnych
prestiżowychuczelniach,jakCollegiumNobilium.Rekrutowalisięoni
zniezamożnejszlachty,częstozacofanejwkwestiigospodarczej,kultu-
ralnejczyintelektualnej,aniekiedyprzejawiającejwrogienastawienie
dopostępu,podatnejnaintrygipolityczneiprzekupstwo.Dziecitej
grupyspołecznejmiałystaćsiępropagatoramizdrowejmyślipolitycznej
isłużbydlakraju.
Wpierwszychlatachfunkcjonowaniakorpusu(1765–1768)przyj-
mowanomłodzieżwwieku16–21lat,któraprzechodziłatrzyletni
cyklnauczaniaocharakterzeniemalzupełniewojskowym.Dopiero
poreformiew1768roku,wedługzałożeńJohnaLinda,naukazostała
33SłowatewypowiedziałksiążęAdamK.Czartoryski,przemawiającdokadetów
w1766roku,za:C.Dubielak,ModelabsolwentaSzkołyRycerskiej.Losywychowanków,
[w:]R.Wiśniewski,Edukacjapatriotyczna…,s.51.
34M.Mitera-Dobrowolska,AkademiaSzlacheckaKorpusuKadetów…,s.647.
35
Za:K.Białowąs,ModelkształceniakadetówwSzkoleRycerskiej,[w:]W.Bednaruk,
K.Jaszczuk,SzkołaRycerskaKadetówJejKrólewskiejMościiRzeczypospolitejś,s.49.
