Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
A
NNA
B
RZOZOWSKA
-K
RAJKA
czejtworzenia/pisania.Wkolekcjachnajstarszychsątonajczęściejformuły
zmotywemstołu,np.:„Siadamdostołumegopiszedodumuwaszego”
(K96).Motyw„pisaniaprzystole”odnajdujemyteżwkolekcjizarchiwum
TO,gdzieprzyjmujeonpostaćtradycyjną:„Dostołusiadam,piórasiechwy-
tamizPanemsiewitam”(Z.Bielska,ArlingtonHeights.,IL.14.10.1986),ale
teżautorskiego,rozbudowanego,wierszowanegopozdrowieniawsytuacji
inicjalnejlistu,zakcentemnaszczególnezasługiadresatadlakultywowania
tradycjiregionalnejnaobczyźnie:„Dostołasiadom,zapiorochytom//
ZWamisieBaconojpierwejwitom,//Ipozdrowiomwosbezwirchyskal-
ne,//Cochoćtuodnossątakoddalne//AleGórolidokupyłącął//Ipo-
zdrowiomWosprzezBiałkerwiącą//IprzezDunajecibystromRabe,//
Iprzezzbójnikówtatrzańskichsławe//Ibeztejedleibeztesmrekił
//Przeminąlatamożeiwieki//anieprzeminiegóralskokwała//Jaktakik
bacówwciążbedziemiała”(W.Gawron,Redcliff,Canada,4.10.1954).
Taświadomość„listownejrozmowy”(zseriilistówK.Dąbrowskiej
zChicago)przenosisięteżwpłaszczyznękomunikatuwłaściwego,gdzie
niejednokrotnienadawcaexpressisverbisakcentujebliskąobecnośćinter-
lokutorapoprzez„chęćpogwarzenia”,zimplikacjąszczerości„wypowiada-
nych”/wyrażanychmyśli—„piszeszsercem,anieobłudą”(J.Szynalik
Dobrowolski,Dillsboro,NC,20.07.1981).„Rozmowę”kończyetykietalny
gest-symbol:„Kończąc[ł]ściskamserdeczniedłoń”(A.Pach,Zakopane,
14.09.1976).Osobliwymwyznacznikiemtejsytuacjiwykonawczejquasi-
-spotkania,gdziesłowopisanemawyrazićjegopierwotnąoralność,jest
włączanieprzeznadawcówwstrukturęlistu(wróżnejejczęści)2-werso-
wychśpiewekgóralskich,znanychkonwencjigawędowejtegoregionu.
Wliścieprzyjmująonefunkcjęornamentufolklorystycznego,znaku„naszo-
ści”—„porozumieniadusz”,czasempieśniowegopozdrowienia,por.np.
„Ozlygojsięgłosiesyrokopolesie//niechsiedoJanickapozdrowienienie-
sie”(St.Gąsienica,Zakopane,5.06.1954).
Wodniesieniudoformułfinalnych,zamykających,wnajstarszychko-
lekcjachlistów,jakizarchiwumTO,obserwujemyrównieżistnienieform
ceremonialnychutrzymanychwreligijnymcharakterze,główniezgodnych
zetykietąpożegnania—poleceniaodbiorcyBożejopieceorazwskazujących
nazwiązekzwzorcemgatunkowymifunkcjąmodlitwy,jejformułązamy-
kającą—Amen,wyznaczającągranicemiędzyczasemświętymiświeckim
trwaniemorazbędącąrodzajem„zaklinania”rzeczywistości(por.wstruk-
turzesłowiańskichzamówieńzaaminowanije,Lewkijewskaja2002:245).
Zwróćmyuwagęnaliczneprzykładyzlistówemigracyjnychtypu:„Zostań-
ciewszyscyzBogiem”,„doszczęśliwegosięzobaczenia,Amen”,K87;
IcodajBożeAmen,np.K104,109,164.WkolekcjizarchiwumTOakcenty
religijnewczęścizamykającejwstrukturzelistupowielajązjednejstrony
