Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AnnaPilch:Świadomośćnowoczesnościwpolonistycznejedukacji
11
dzisiaj,naczympolegaróżnicapomiędzykiczemaarcydziełem.Jakobjaśnić,
dlaczegoarcydziełosztukimalarskiej,poetyckiutwór,prozapisarzajestar-
cydziełem,aniekiczem1lubodwrotnie1jestkiczem,anieprawdziwym
dziełemsztukiczyliteratury.Jakieargumentytrzebaprzywołać,byuczeń
uwierzył,żeBiesyiIdiotaDostojewskiegosąarcydziełami,apraceAndrzeja
Żuławskiego,który,usiłująconichmówić,stworzyłswobodneadaptacjena
ichpodstawiept.:Kobietapubliczna(napodstawieBiesów)iNarwanamiłość
(napodstawieIdioty),tokicze?
Obserwacjedzisiejszejkulturowejrzeczywistościsugerująpotrzebęstwo-
rzenianowychkoncepcjiwdziedzinieestetyki,któreintegrowałybynoweludz-
kierelacjeidoświadczenia.Takanowateoretycznawizjanowejkulturywnowej
przestrzeninmogłabyobjąćszerokiespektrumsztukiiróżnychjejgatunków,
ichpełniejsząintegracjęzinnymidziałaniamiludzkichspołeczeństw,atakże
ichbardziejogólnystatus”1mówifilozofiestetykArnoldBerleant
7
.
ZkoleiWiesławJuszczak,wybitnyhistoryksztuki,zastanawiającsię(pod
konieclat80.XXwieku),czymjestsztuka,takwidziałwtedytenproblem:
nTo,coczujemywsztuce1powtórzmyzaCassirerem1toprocesdy-
namicznysamegożycia”.Toprawda.Alenieztegowynikafakt,iższtuka
jestintensyfikacjąrzeczywistości.Oczywiściegdyprzeznrzeczywistość”
rozumiećbędziemyntotalnąrzeczywistość”Claudela,anierzeczywistość
widzialną,czylitylkofizyczną.
Sztukaniemożebyćintensywniejszaodrzeczywistości,ponieważnie-
ustannieitylkosiędoniejzbliża
8
.
Dzisiajwdobiezjawiskartystycznych:literackich,malarskich,rzeźby,fo-
tografii,którezracjitej,iżnależądontotalnejrzeczywistości”,okrzyknięto
sztukąiktórewchodząwobszarsztukinazasadziendemokracji”,medialności,
cyberkultury,wartoskorzystaćzrozsądkuiwyważonychpoglądówwybitnych
historykówiteoretykówsztuki(jakWiesławJuszczak).Badaczmówił:
Zdajemisię,żeskutkiemowejdemokratyzacjiczyupowszechnie-
niasamegodostępudosztuki(dostępurzeczjasnapozornego,boprzez
samwzrostliczbyadeptówsztukawniczymnierośnieanisięniestaje
bardziejzrozumiała),żewięcskutkiemtegobyłopowstanieistopniowa
absolutyzacjatakichakcydentalnychkryteriówdziełasztukiitwórczości
samej,jaknowość,oryginalnośćitp.Trzebabyłocorazgłośniejkrzyczeć
lubwkładaćcoraztoinnestroje,żebyniezginąćizarazembyćbardziej
zauważalnymwtłumie.Zacząłsięwtedyproces,którymożemyśledzić
7
Ibidem,s.59.
8
W.Juszczak:Fragmenty.Szkicezteoriiifilozofiisztuki.Warszawa1995.
