Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Zzagadnieńteoriidowodzeniawprocesiekarnym
osobaPmówi:Tak,zdarzenieEnaprawdęsięwydarzyło.Powstająterazdwapyta-
nia:CzyPwie,żezdarzenieEwystąpiło?Czymysami,jakorezultatwypowiedzi
P,terazwiemy,żeErzeczywiścienastąpiło?Pjestźródłemśrodkadowodowego
ozdarzeniuE.Podstawąargumentu,zbudowanegonapodstawiejakiegośśrodka
dowodowego,jestwiarogodnośćźródła.Chcącokreślićtęwiarogodność,atakże
zrozumiećwłaściwościimożliwościzastosowaniaśrodkadowodowego,ogólnie–
jeślichcemypowiedzieć,żedanyśrodekdowodowydostarczyłnamwiedzy,musi-
myposłużyćsięm.in.narzędziamiepistemologicznymi8.
Przedstawimyterazznanywfilozofiinaukitzw.łukwiedzy.Jestonkonceptual-
nąstrukturą,ilustrującązależności,zachodzącem.in.wpoznawczychprocedurach
prawnych.Punktemwyjściajestzbiórśrodkówdowodowych,dostępnychwdanym
momenciesprawy(wdanymczasie).Naichpodstawiegenerujesięhipotezy,ana-
stępnieidentyfikujesięhipotezyistwierdzeniarelewantnedlarozważanejsprawy.
Następnieposzukujesięnowychśrodkówdowodowychiokreślanowekierunki,
któremogądoprowadzićdopożądanegorozwiązaniaproblemu.Wrezultacieuzy-
skiwanesąnoweśrodkidowodowe,któremogąpotwierdzaćlubobalaćpostawione
hipotezy9.Otoprzykład:Pootrzymaniuzawiadomieniaopopełnieniuwłamania
dojednegozmieszkań,przeprowadzonooględzinymiejscazdarzenia.Wrazzin-
formacjamiprzekazanymiprzezpokrzywdzonego,uzyskanowięcnoweinformacje
(zktórychczęśćzapewnenadawałasiędoroliśrodkówdowodowych).Naichpod-
stawiesformułowanohipotezę,żesprawcąprzestępstwajestzawodowywłamywacz.
Jakoistotnepotraktowanom.in.informacje,żeskradzionezostałytylkobiżuteria
igotówka,sformułowanotakżehipotezę,żesprawcąjestosobaX.Postanowiono
zatrzymaćX-a.Pojegozatrzymaniuiprzesłuchaniuokazałosię,żemaonwpełni
wiarogodnealibi.Hipotezaojegosprawstwiezostaławięcobalona,aprowadzący
sprawęwytypowaliinneosoby,któremogłydokonaćwłamania.
Poszukiwaniaiprzesłuchaniatychosóbzapewnedostarczyłynowychśrodków
dowodowych–takdziałałukwiedzy.Zwróćmyuwagęnapojawiającesiępojęcia:
środekdowodowy,hipoteza,stwierdzenie,kierunekposzukiwań.
Zapewnenajważniejszym,aprzynajmniejbardzoczęstowykorzystywanymźró-
dłemwiedzywpostępowaniachdowodowychsązeznania,składaneprzezświad-
ków,atakżebiegłych;jestjasne,żespołeczneznaczenienzeznań”
,jakotreścidostar-
czanychprzezinneosoby,dalekowykraczapozazastosowaniaprawnicze,alenieto
jestwtejchwilinajważniejsze.Zepistemologicznegopunktuwidzeniakluczowejest
pytanie:czyprzekonania,powstałenapodstawiezeznań,sąuzasadnioneinadające
siędobyciawiedzą?Formułowanajestzasadaczystejtransmisji:JeśliosobaAwie,
8
D.A.Schum,TeEvidentialFoundationsofProbabilisticReasononing,NorthwesternUniversity
Press,Evanston2001,s.20–21.
9
T.Anderson,D.Schum,W
.Twining,AnalysisofEvidence,CambridgeUniversityPress,Cambridge
2005,s.57.
