Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.H.Kowalczyk,Zabójcyimordercy.Czynnikiryzykaimożliwościoddziaływańresocjalizacyjnych,Kraków2010
ISBN:978-83-7850-253-1,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
54
Wewspółczesnychsystemachprawnychmożnawyróżnićdwazasadnicze
modeleochronyżycia.Wedługpierwszego,istniejejedenobszerny,podstawo-
wytypzabójstwa,któremutowarzyszątypyzabójstwuprzywilejowanych.Dru-
gimodel(obowiązującytakżewPolsce)zakładatrychotonomicznąkonstrukcję
przestępstwa,czyliistnieniepełnejtriadyodmianzabójstwa,wktórej–oprócz
postacipodstawowej–przewidzianyjesttypuprzywilejowanyoznamionach
redukującychodpowiedzialnośćkarnąitypkwalifikowanyoznamionach
zwiększającychnagannośćczynuiwpływającynaustawowezaostrzenieod-
powiedzialnościkarnej.Możnawięcpowiedzieć,żewspomnianeodmiany
przestępstwatworzysięprzezdodaniedoznamiontypupodstawowegocech
(okoliczności)zwiększających(typkwalifikowany)lubzmniejszających(typ
uprzywilejowany)stopieńszkodliwościspołecznejokreślonejpostacipodsta-
wowej.Surowszezagrożeniekarąprzestępstwakwalifikowanegonajczęściej
sprowadzasiędopodwyższeniadolnejigórnejgranicykarylubdodaniakary
innego(surowszego)rodzaju(R.Kokot,2001,s.50–51).
Wśródzabójstwszczególnąkategorięstanowiązabójstwakwalifikowane,
którychustawodawcawyróżniłpięćtypów,ujętychwart.148§2i3k.k.Ich
znamionazostanąszczegółowoomówionewdalszejczęścininiejszegorozdziału.
Wobecnieobowiązującychsystemachprawnychzapodstawęwyodrębnienia
zabójstwakwalifikowanegosłużączterymodelowekryteriakwalifikacjiczynu:
1.Treśćprzeżyćpsychicznychsprawcy–przykłademzabójstwkwalifiko-
wanychzewzględunatokryteriumstanowiązabójstwazpremedytacją,
zchęcizysku,zkrwawejzemsty,dlazaspokojeniainstynktówmorder-
czych(zżądzykrwi),zpowodunienawiścirasowejlubnarodowościo-
wej,zniskichpobudekczywreszciezabójstwopodstępnelubnajemne.
Obecnienajpowszechniejszymtypemzabójstwakwalifikowanegoroz-
różnianegozewzględunatokryteriumjestzabójstwozpremedytacją
(mord,assassinat).Czyntenwiążesięzistnieniemzamiaruwszczególnej
postaci,czyliprzemyślanego,awięctakiego,wktórymsprawcawspo-
sóbzaplanowany,zrozmysłem,zzimnąkrwiąkonsekwentniezmierza
doosiągnięciaokreślonegocelu.Zamiartakipojawiasięwówczas,gdy
sprawcamiałczasimożliwościwszechstronnegoprzemyśleniaczynu
orazgdyokolicznościświadcząoprecyzyjnymjegoprzygotowaniu,re-
alizacjiizabezpieczeniuprzedwykryciem.Wszystkotowskazujenato,
żeprocesmotywacyjnycechująznacznarefleksyjnośćorazbilansowanie
okolicznościprzemawiającychnza”inprzeciw”popełnieniuzbrodni
(K.Buchałaiin.,1990,s.42).Możnawięcpowiedzieć,odnoszącsię
dokomentarzazawartegowkodeksiekarnym(Kodekskarny.Komentarz,
