Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Złudzeniazmysłowe
Życzeniowezabarwieniespostrzeżeń
37
Wartowspomniećojeszczejednymniegroźnym,choćmożetrochę
niezwykłym,związanymzespostrzeganiemzjawisku,którenazy-
wamżyczeniowymzabarwieniemspostrzeżeń.Zdarzasięczęsto,że
bardzoniecierpliwienacośczekamylubusilnieczegośpragniemy.
Naszemyślikoncentrująsięwtedynaprzedmiociepożądaniaczy
oczekiwaniaiwówczasprocesspostrzeganiaulegaspecyficznemu
zniekształceniu-mianowiciekażdainformacjazmysłowa,dociera-
jącadoświadomości,zdajesięnieśćzesobątreścidotyczącetego,na
czymsiękoncentrujemy.Przypuśćmy,żemłodzieniecczekawcen-
trummiastanaswojądziewczynę.Wyglądajejniecierpliwieikażda
wychodzącazzarogukobietazrazuwydajemusiętą,naktórączeka.
Zwiększejodległości,wpewnychwarunkachnawetmężczyzna
możebyćwziętyzaukochaną(wtejsytuacjipragnienieprzywitania
ukochanejnaprawdęmusibyćskrajniesilne!).Zjawiskotowystę-
pujebardzoczęsto,kiedywobcymmieścieusiłujemyznaleźćjakieś
interesującenasmiejsce,naprzykładsklepmotoryzacyjny.Zdarza
sięwtedy,żekażdywidzianyszyldsklepuczyzakładuusługowego
wydajenamsiętymszukanym,coczęstookazujesięprzekonaniem
błędnym.Życzeniowezabarwieniespostrzeganiajestdobrymprzy-
kłademtego,jakdyspozycjewewnętrzne-poznawczeiemocjonalne,
mogązniekształcaćwrażeniapłynącezobiektywnejrzeczywistości.
Efekttendotyczyzresztąnietylkozmysłuwzroku-podobnymznie-
kształceniommożeulegaćmateriałsłuchowyipewniewokreślo-
nychwarunkachtakżezwiązanyzinnymizmysłami.Wprzypadku
słuchuprzykłademmożebyćsytuacja,wktórejdanaosobapragnie
usłyszećulubiony,dawnoniesłyszanyutwórmuzyczny.Zdarza
sięczasem,żesłuchającźledostrojonegolubznacznieoddalonego
radia,każdąnadawanąpiosenkęzpoczątkuuznajezatę,naktórą
czeka-jejsystempoznawczyzniekształcawięcdocierającedźwięki
zgodniezodczuwanąwdanymmomenciepotrzebą.
Podsumowując,należywyraźniepodkreślić,żewszelkieopisane
zjawiska,mimoiżniecodzienne,anawetniecodziwne,pozostają
zazwyczajwgranicachpsychologicznejnormy,jeżelitylkotowa-
rzyszyimkrytycznyosąd,aprzeżywającajeosobatraktujejeznie-
zbędnymdystansemizdajesobiesprawęzichnierealności.
