Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZABYTKOWASTOLARKAWEWNĘTRZACHSAKRALNYCHIJEJPROBLEMATYKAKONSERWATORSKA
podred.J.Krawczyka,Toruń2010
Ks.JanPerszon
WydziałTeologiczny
UniwersytetuMikołajaKopernika
UWARUNKOWANIALITURGICZNE
PRZESTRZENIKOŚCIOŁÓWKATOLICKICH
Terribilisestlocusiste,hicdomusDeiest,etportacoeli
-zIntroitMszyśw.napoświęceniekościoła.
Kształtowaniewnętrzakatolickiejświątynijestzadaniemtrudnym.Itozkilkupowo-
dów.Mamydoczynieniazespecyflcznąprzestrzenią,którałączącniebozziemią,aBo-
gazludŹmi,winnabyćzarównomiejscemkultu,jakilocuscommunionis,miejscemfldla”
wspólnoty.Powtóre:kościółwspółczesnypowinienharmonizowaćbogatedziedzictwoar-
chitekturyisztukisakralnejzwymogami(duchemczasu)nowoczesności.Każdabowiem
epoka,czerpiączeskarbcaprzeszłości,szukawłasnychformiśrodkówwyrazu.Niemałej
trudnościnastręczateżsymfoniczneflzgranie”różnychrodzajówsztuki(np.rzeŹby,ma-
larstwa,gryświatłaibarw,miejscowejtradycjiludowej,niszydŹwiękowej),abytworzyły
koherentnącałość.Wniniejszymprzedłożeniupodejmujękwestięliturgicznych(ikonse-
kwentnieteologicznych)założeń,któredeflniująświątyniękatolicką.
1.Genezairozwójchrześcijańskichmiejsckultu
Każdahistoryczniepoznanakulturaludzkamiałaswojąreligię,wktórejistotnąrolę
(choćniezawsze)odgrywałymiejscaibudowleświęte,dedykowaneBogulubistotomisi-
łomwyższym.Zregułybyłytonietylemiejscawspólnotowejmodlitwyczyspołecznie
składanejoflary,ileraczejprzestrzeniezarezerwowanedlabóstwa,ewentualniekapła-
na(czarownika),doktórychniktpostronnyniemiałdostępu.Zgołainaczejrzeczmasię
zchrześcijaństwem.Wyrastaonobowiemztradycjiobjawionej,biblijnej1.JezusChrystus
zaistniałidziałałwłoniejudaizmu,który-zcałymbogactwemtradycjiduchowej,kul-
tycznej,liturgicznej-stałsiękolebkąwczesnegoKościoła.Stądświątyniachrześcijańska
ikultwniejsprawowanywjakiejśmierzejest-treścioworadykalniezmodyflkowaną-
1M.Eliade,Themythoftheeternalreturnorcosmosandhistory,Princeton1974,s.102in.Wyjątko-
wośćjudaizmuichrześcijaństwawidziwideihistorii,którajestscenądziałaniaBoga,Jegoepifa-
nią.Niemalwszystkiereligiepowołująsięnaobjawienie;maonomiejscewmitycznymilludtempus.
Judaizmichrześcijaństwoprzechowująobjawieniehistoryczne,dokonanewkonkretnymczasie
imiejscu.
