Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zabytkowastolarkakościelnajakoprzedmiotpracbadawczychikonserwatorskich
9
siętozcennymidokumentami,któremają
pomócwzdobyciuwiedzyoczasachminio-
nych(il.3).
Przynależnośćdziełstolarkikościelnej
doróżnychsferludzkiegodoświadczenia
pozostajepodziśdzieńŹródłemgłębokich
różnicwocenieichwartości,awkonse-
kwencjitakżeiróżnicwpodejściudotych
elementówzabytkowegowystrojuiwypo-
sażenia,którenosząśladyzniszczeń.Ubytek
wcześniejszychwartościdekoracyjnychlub
użytkowych,taktrudnydozaakceptowa-
niazpunktuwidzeniasprawowanegokul-
tureligijnego,nabierazupełnieinnychzna-
czeńwpoznawczejperspektywiehistoryka
ikonserwatora.Troskaosóbduchownych
oodpowiedniwystrójiwyposażenieświą-
tynizostajeskonfrontowanazdążeniemdo
zachowaniaautentycznościzabytkówwtej
świątynizgromadzonych.Tradycyjnymspo-
sobomnaprawirenowacjiprzeciwstawiasię
metodypostępowaniakonserwatorskiego,
metodyweryflkowaneiocenianenapod-
stawieprocedurwywodzącychsięześwia-
tanauki.
Il.3.OłtarzgłównywSaint-ChapellewParyżu,
WXIXw.przejawyczystokonserwator-
[w:]E.E.Viollet-le-Duc,Dictionnaireraisonnéde
skiejtroskiodziełastolarkikościelnejwzbu-
l’architecture...,t.1
dzałyzdziwienie,anierzadkotakżegorące
sprzeciwyzarównowiernych,jakiducho-
wieństwa.Ówczesnepostawykonserwatorskiestająsiębardziejzrozumiałe,gdyprob-
lemichgenezyanalizowaćwkontekściezjawiskocharakterzeogólnokulturowym.Wkli-
maciedziewiętnastowiecznegohistoryzmudojrzewałyibujnieowocowałyoświeceniowe
koncepcjehistoriijakonauki.Wcorazszerszymzakresiewprowadzanowżyciepostulat
budowaniawiedzyoczasachminionychnapodstawieinformacjiuzyskanychpodczas
analizyreliktówprzeszłości.Odkrywającmożliwościtychnowychmetodbadawczych,hi-
storycyzaczęliuznawaćzamniejwiarygodneinformacjezawartewrelacjachosób,które
albosamebyłyświadkamiwydarzeńhistorycznych,albouczestniczyływprzekazywaniu
tegotypuwiadomości.Wsposóbniezwyklekategorycznyproblemwiarygodnościopra-
cowańpoświęconychdziejomposzczególnychnarodówzostałpostawionyjużwsłynnym
DictionnairephilosophiqueWolterazroku1764.Wtekścienatematnaukhistorycznychfran-
cuskifllozofzcałymnaciskiempodkreślił,żeflabynatematodległejhistoriidowiedzieć
sięczegośzjakąśdoząpewności,istniejetylkojedensposób,zobaczyć,czyniepozostały
ztamtychczasówjakieśpomniki(świadectwaniedozakwestionowania)”5.
5Wolterzakwestionowałwiarygodnośćwielufaktówprzytaczanychwdziejachposzczegól-
nychnarodówipostulowałmetodycznerozdzielanietego,cobyłoprawdą,odtego,cobyłozmyśle-
