Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
rOZDZIAŁI.ArChIWISTYKAJAKONAUKA
nymproblemembadawczymnietylkozantropologizowanejarchiwi-
styki.Wnurcieantropologicznymzyskujeonajednaknoweznaczenie.
Nietylebowiemmyśljestprzedmiotembadań,ilesąnimmyśliciele-
archiwistycy,archiwozofowie,archiwolodzy.
Jestoczywiste,żepierwsirefleksjęnaddziedzinąarchiwalnązaczęli
uprawiaćsamiarchiwiści(odXVIwieku).Toichdziełemjestarchi-
wistykajakonaukastosowana,pouczająca,jakarchiwaliagromadzą
się/sągromadzone,jakąnależyimnadawaćoptymalnąstrukturę,jak
organizowaćdonichdostępwpowiązaniuzcelami,jakiestawiamy
przedarchiwami.Ichdziełozantropologizowanaarchiwistykauznaje
zaprzedmiotswoichbadań.Jestonaskłonnatłumaczyćkażdyprze-
jawmyśliarchiwalnej(zarównointuicyjnej,jakinaukowej),widziećgo
wkontekściekulturowym,tendencjilubmódintelektualnychdanego
czasuimiejsca.Naetapieprzednaukowejmyślidostrzegastruktury-
zowaniearchiwówpodkątembieżącychpotrzebichdysponentów25.
WXVIIIipierwszejpołowieXIXwiekuwidzipodejścieracjonalne
donadawaniaarchiwomukładu,owocującychpierwszymizasadami
teoretycznymi:pertynencjirzeczowej,pertynencjiterytorialnej,po-
szanowaniazespołuarchiwalnego.Wspólnymichmianownikiemjest
dedukowaniestrukturzogólnychzałożeń,np.trójpodziałuwładz,
któryzrzeczywistościąancienrégime)u(czyliustrojempaństwafran-
25Niechodzituwięcoporządekrzeczowy.Niemateriadecydowałanapoczątku
oukładziearchiwaliów,aleakcje,wktórycharchiwaliabyływykorzystywane.Dobrym
przykłademjeststaropolskiemiejskiearchiwumpoznańskie.Układrzeczowysugero-
wałbyumieszczenieprzywilejówlokacyjnychnasamympoczątku,wpierwszejserii,
regulującejpodstawyustrojowemiasta.Potrzebydysponentastająjednakwpoprzek
takiejkoncepcji.Otoprzywilejelokacyjnechowanesąpośrodkucałegoarchiwum,
wseriiwyróżnionejhasłemnbezkrólewia”
.Sątamwezwanianasejmkonwokacyjny,
elekcyjnyikoronacyjny,potwierdzeniauczestnictwawtychsejmachiinformacje
osposobachgłosowaniaposłówpoznańskich.Aoboknichprzywilejlokacyjnyijego
kolejnekonfirmacje.Dlaczegotakjest?Bonacodzieńoryginalneprzywilejemiejskie
niesąniezbędne.Wystarcząkopie.Gdyjednakkrólumiera,trzebazakrzątnąćsiękoło
tego,byjegonastępcaprzywilejeuznał,amożenawetjeposzerzył.Towtymmomen-
cieoryginalnepergaminytrzebawyciągnąćzukrycia.Posejmiekoronacyjnym,po
uzyskaniukonfirmacji,znówmogąusnąć,ażdokolejnegobezkrólewia.Takifunkcjo-
nalnyukładarchiwumzrzeczowościąniewielemawspólnego.(ArchiwumPaństwowe
wPoznaniu,AktamiastaPoznania1254-1945,seriaDokumenty).
