Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrOblEMATYKASZCZEGóŁOWAArChIWISTYKI
25
cuskiegoprzedrewolucją1789roku)miałniewielewspólnego.Zasadę
proweniencjizantropologizowanaarchiwistykawiążeznaukąpozytywi-
styczną,nakazującązajmowaćsiętylkotym,conaprawdę,realnie,awięc
pozytywnieistnieje.Tąrzeczywistościąsąregistraturyzeswojąnatural-
ną,organicznąstrukturą.Registraturysąjakżyweorganizmy,azespoły
archiwalne,czylizarchiwizowaneregistratury,toskamieliny.Archiwista
zostajeprzyrównanydopaleontologa.Jakpaleontologniemożezmienić
układurekonstruowanegoszkieletu,takarchiwistaniemożenaruszyć
układunadanegoarchiwaliomprzezichtwórcę26.Widaćjednak,żeta
metaforajestużytecznatakdługo,jakdługoarchiwistaniestajeprzed
problememmasowościakt,awięcprzedpostulatemniszczeniaznacz-
nej,awkońcuprzeważającej,ichilości.Coteraz?OdpołowyXXwieku
nowegorozwiązaniadostarczaarchiwistycecybernetyka.Niechodziza-
temozachowanieoptymalnejilościakt,aleoptymalnejilościinformacji.
Zespółarchiwalnyprzestajebyćzarchiwizowanąregistraturą,stajesię
możliwiekompletnymzbioreminformacyjnym.Jesttozbiórgromadzą-
cyinformacjęsyntetycznąistatystyczną.Światwciążjednaksięzmienia.
Naukamodernistyczna,szukającawszędzieprocesów,postrzegającajed-
nostkęludzkąstatystycznie,aniejakoniepowtarzalnąindywidualność,
zostajeoskarżonaosprzyjanietotalitaryzmom.WkońcuXXwiekuro-
dzisięmyślokreślanajakopostmodernistyczna,walczącaoprawakażdej
niepowtarzalnejjednostkiludzkiej.Wzwiązkuztymzmieniająsięteż
archiwaiarchiwistyka.Kluczowegoznaczenianabierazasadapublicz-
nościarchiwów.Wżadnyminnymokresiehistorycznymjejkarieranie
byłabymożliwa,nigdywcześniejniemogłabyzostaćuznanazaparadyg-
mat,któremupodporządkowanemusząbyćwszystkieinnezasady27.
Dziedzinaarchiwalnastajesięteżpolemobserwacjifilozofów/me-
todologów,którzyformacjiarchiwalnejnieposiedli,natomiastzainte-
26W
.Chorążyczewski,Zasadaproweniencjiwpolskiejmyśliarchiwalnejdo1939
roku,[w:]ToruńskieKonfrontacjeArchiwalne,t.2,Teoriaarchiwalnawczoraj-dziś-
jutro,red.W
.Chorążyczewski,A.Rosa,Toruń2011,s.109-110.
27Por.W
.Chorążyczewski,A.Rosa,Zasadapublicznościnowymparadygmatem
archiwistyki?,nArchiwistaPolski”
,nr3(59),2010,s.23-42;A.Rosa,Zasadapublicz-
nościarchiwów.Jednazasada,różneinterpretacje,[w:]ToruńskieKonfrontacjeArchi-
walne,t.2,s.21-54.
